აპოლოგეტიკა - გზა - მართლად სავალი. II_XVIII_მტრის მიერვე გამხელილი სიყალბე - საქართველოს ძველმართლმადიდებლური ეკლესია

1) "1971 წლის რუსეთის ადგილობრივმა კრებამ საზეიმოდ უარყო XVII საუკუნეში ძველ წესებზე და მათ მიმდევრებზე დაწესებული წყევლა და ანათემატიზმა. ... მოხსენებაში, რომელიც ადგილობრივ კრებაზე მოისმინეს, ნიკონის რეფორმა დახასიათებული იყო, როგორც "რუსული საეკლესიო საწესჩვეულებო პრაქტიკის ნაჩქარევი და სასტიკი ნგრევა" (См. Поместный Собор Русской Православной Церкви (30 мая - 2 июня 1971 г.), Москва 1972. ციტ. Б. Кутузов. Трагическая ошибка или диверсия. Журн. "Церковь". № 1. 1992 г., стр. 43).

2) "რეფორმამდელი (პატრ. იოსების დროს ნაბეჭდი) საღვთისმსახურებო ტექსტების მიუკერძოებელი შედარება რეფორმისშემდგომ ტექსტებთან ეჭვსაც კი არ ტოვებს ძველი წიგნების უპირატესობასთან დაკავშირებით" (იქვე. გვ. 44).

3) მოსკოვის სასულიერო აკადემიის პროფესორი ნ. ფ. კაპტერევი წერს: "1667 წლის კრების მიერ ძველრუსული საეკლესიო წეს-ჩვეულებების გმობა, როგორც ამას ამ მოვლენის მიუკერძოებელი და დეტალური გამოკვლევა აჩვენებს, იყო სრული გაუგებრობა და შეცდომა..." (Н. Ф. Каптерев. Патриарх Никон и царь Алексей Михайлович. Сергиев Посад. 1912 г., т. 2, стр. 529. ციტ. ჟურნ. "Церковь". № 1, 1992 г., стр. 43).

4) დეკანოზი იოანე ბელევცევი, ლენინგრადის სასულიერო აკადემიის პროფესორი, 1987 წ. მოსკოვში გამართულ 2-ე საეკლესიო-სამეცნიერო კონფერენციაზე წაკითხულ თავის მოხსენებაში ამბობდა: "ნიკონის რეფორმა საღვთისმეტყველო თვალსაზრისით უსაფუძვლო და სრულიად არასაჭირო იყო" ("Никонова реформа была богословски не обоснованной и совершенно не нужной") (Русский церковный раскол XVII в. ციტ. ჟურნ.  "Церковь". № 1, 1992 г., стр. 43).

5) "გადაუჭარბებლად შეიძლება ითქვას, - ვკითხულობთ მკვლევარ ბ. კუტუზოვის ზემოთ დასახელებულ ბროშურაში, - რომ XVII ს-ის საეკლესიო განხეთქილებას შეიძლება ვუწოდოთ ეროვნული კატასტროფა, რომელიც გახლდათ იმ რეფორმის შედეგი, რომელსაც, როგორც ახლა ირკვევა, სულაც არ ჰქონია არც საღვთისმეტყველო და არც კანონიკური საფუძვლები და უბრალოდ, საერთოდ არ ყოფილა საჭირო ეკლესიისთვის" (Б. Кутузов. Трагическая ошибка или диверсия. Журн. "Церковь". № 1. 1992 г., стр. 44).

6) უკვე ხსენებული პროფესორი იოანე ბელევცევი აცხადებს: "ნიკონის რეფორმას არ ჰქონდა არც საღვთისმეტყველო და არც კანონიკური საფუძვლები. ის ხელოვნურად მოახვიეს თავს ეკლესიას" (იქვე. გვ. 44).

7) პროფ. ნ. ფ. კაპტერევი: "მათ (რეფორმატორთა - არქიეპ. პ.) მიერ მწვალებლურად აღიარებული ჩვეულებები სინამდვილეში წარმოადგენდა ბერძნული მართლმადიდებელი მსოფლიო ეკლესიის ქმნილებას და ადრე, მთელი ასწლეულების განმავლობაში, ის არსებობდა ძველ, მართლმადიდებელ ბერძნებში, და მათ გამო რუსების მწვალებლებად გამოცხადება არსებითად ნიშნავს, მწვალებლურად გამოაცხადო მთელი ძველი ბერძნული მართლმადიდებლური ეკლესია" ("Этот теперь признанный ими еретический обряд в действительности был созданием православной греческой вселенской Церкви, что ранее, в течение нескольких столетий, он существовал у старых православных греков, и что обвинять за него русских в еретичестве, в сущности дела значило обвинять в еретичестве старую греческую православную Церковь") (Каптерев Н.Ф. Патриарх Никон и царь Алексей Михайлович. Сергиев Посад. 1912 г. Т. II, стр.  528-529) (იხ. აგრეთვე: http://edinoslavie.ru/modules.php?name=News&file=article&sid=551) (URL-ის მიმართვის თარიღი: 20.10.2020).