საღვთისმეტყველო დისპუტი ფორუმ www.church.ge-ზე
ძველმართლმადიდებლებსა და გაბატონებული ეკლესიის მიმდევრებს შორის
დიალოგი ძველმართლმადიდებლობაზე
"როცა უსჯულოს ვეტყვი: სიკვდილით მოკვდები-მეთქი, შენ კი არ გააფრთხილებ მას და არაფერს ეტყვი უსჯულოს ბოროტი გზიდან ჩამოსაშორებლად, რომ გადარჩეს, მოკვდება უსჯულო იგი თავის უკეთურებაში და მის სისხლს შენ მოგკითხავ.
ხოლო თუ შენ გააფრთხილებ უსჯულოს და არ მოიქცევა თავისი უსჯულოებისაგან და ბოროტი გზიდან, თავის უსჯულოებაში მოკვდება, შენ კი გადარჩენილი გყავს შენი თავი".
ხოლო თუ შენ გააფრთხილებ უსჯულოს და არ მოიქცევა თავისი უსჯულოებისაგან და ბოროტი გზიდან, თავის უსჯულოებაში მოკვდება, შენ კი გადარჩენილი გყავს შენი თავი".
ეზეკიელი 3:18-
ამ რამოდენიმე ხნის წინათ, ინტერნეტში, ვებ-ფორუმების მეშვეობით გაიმართა დისპუტი ძველმართლმადიდებელ ქრისტეანებსა და ოფიციალური ეკლესიის წევრებს შორის. ძველმართლმადიდებელთა მხრიდან დისპუტში მონაწილეობის მიზანი იყო სწორი და მართებული ინფორმაციის მიწოდება, როგორც ძველმართლმადიდებლობაზე (ზოგადად), ასევე კონკრეტულ საეკლესიო საკითხებზეც.
როგორც მოსალოდნელი იყო, ჩვენს ამ მცდელობას ობიექტურად განგვემარტა მთელი რიგი სადავო საკითხები ოფიციალურ, ე. წ. "მართლმადიდებელ" ეკლესიასა და ძველმართლმადიდებელთა შორის, მოჰყვა საკმაოდ მძაფრი რეაქცია გაბატონებული ეკლესიის ადეპტთა მხრიდან. დისპუტის პროცესში გამოიკვეთა საეკლესიო ფორუმების საერთო სტრატეგია, - ყოველგვარი საშუალებით ობსტრუქცია მოუწყონ იმ პირებს, რომლებიც ცდილობენ ამხილონ ოფიციალურ ეკლესიაში არსებულ დარღვევები და გადახრები.
იმისათვის, რათა ფართო საზოგადოებისთვის მისაწვდომი ყოფილიყო სხვადასხვა ფორუმში გამართული პოლემიკის მთელი შინაარსი და დახატულიყო ის სურათი, რაც ამ ფორუმებზე გამართული დისპუტით გამოიკვეთა, ჩვენი საიტის ადმინისტრაციამ გადაწყვიტა თავი მოეყარა ყველა ამ მასალისთვის და თემატური სახით შეეთავაზებინა ობიექტური მკითხველისთვის, რათა მან თავად განსაჯოს ვინ ვინ არის და რას ესწრაფვის.
დისპუტი ძირითადად წარმოებდა ფორუმებზე: www.church.ge; www.forum.archangels.ge და www.iveria-tv.ge/forum
ფორუმში, ძველმართლმადიდებელთა მხრიდან, მონაწილეობდა ორი პიროვნება: "ძველმართლმადიდებელი" (ფორუმზე chruc. ge) (ხოლო ფორუმებზე: forum.archangels.ge და iveria.tv.ge "odlbeliever"-ის ფსევდონიმით) და "Netvorc"-ი.
ოფიციალური ეკლესიის მხარდამჭერთა მხრიდან კი ძველმართლმადიდებელთა წინააღმდეგ გამოდიოდა მრავალი ადამიანი, რომელთა ნიკებს (ფსევდონიმებს) მკითხველი იხილავს თვით დისპუტის მასალებში, სადაც ფრჩხილებში მითითებულია ის ფორუმი, სადაც გაიმართა კონკრეტული დიალოგი და რომელშიც მონაწილეობდა კონკრეტული ფსევდონიმით გამომავალი ძველმართლმადიდებელთა ესა თუ ის ოპონენტი.
ოპონენტთა სტილსა და ლექსიკას ვტოვებთ ხელუხლებლად, ხოლო ჩვენი მხრიდან მონაწილეთა ტექსტებში შეგვაქვს უმნიშვნელო შესწორებები, რომლებიც არ არღვევენ დისპუტის შინაარსს. ძირითადად ტექსტები დავტოვეთ უცვლელად და არ მოვაცილეთ მას იმ დაძაბული ტონი, რომელიც ხშირად გააჩნდათ მოპაექრე მხარეებს, რათა მკითხველმა მთელი სიმძაფრით შეიგრძნოს მოცემულ საკითხებზე მოდავეთა განწყობა, განსახილველი საკითხებისადმი მიმართება და ის კრიტერიუმები, რითაც ისინი საკითხთა განხილვისას სარგებლობდნენ. ტექსტების განხილვისას მკითხველს ვთხოვთ გაითვალისწინოს, რომ დიალოგები ხშირად სწარმოებდა ონლაინ რეჟიმში, მოუმზადებლად, რის გამოც ორივე მხრიდან ბევრია გრამატიკული შეცდომები.
ცხადია, დისპუტები ინტერნეტ სივრცესა თუ პირდაპირ შეხვედრებზე, შესაძლოა მომავალშიც გაიმართოს, მაგრამ, ვფიქრობთ, რომ მომავალი დისპუტებისთვის ამ დიალოგებმა უკვე ჩაყარეს საფუძველი. არის თუ არა შესაძლებელი საუბრის გაგრძელება ამ ორ მხარეს შორის ამას მომავალი გვიჩვენებს. იმედს ვიტოვებთ, რომ ეს პირველი ეტაპი, რომელიც საკმაოდ დაძაბულად წარიმართა, გარკვეულწილად საფუძველს ჩაუყრის უფრო კონსტრუქციულ და მშვიდ დიალოგს.
დიალოგის მასალები საკმაოდ ვრცელია (აქ თანამიმდევრობით და თემატური შეთავსებით არის განთავსებული ზემოთდასახელებულ სამ ფორუმზე გამართული პოლემიკა), ამიტომაც, მკითხველს რომ გაუადვილდეს მხარეების ამოცნობა, შავი ფერის შრიფტით განვათავსეთ ძველმართლმადიდებელთა პასუხები, მოცისფრო შრიფტით ჩვენი ოპონენტების შრიფტი, ხოლო მოწითალო შრიფტით ის ციტატებია აღნიშნული, რომელთაც თავიანთ პასუხებში იყენებდნენ პოლემისტები.
როგორც მოსალოდნელი იყო, ჩვენს ამ მცდელობას ობიექტურად განგვემარტა მთელი რიგი სადავო საკითხები ოფიციალურ, ე. წ. "მართლმადიდებელ" ეკლესიასა და ძველმართლმადიდებელთა შორის, მოჰყვა საკმაოდ მძაფრი რეაქცია გაბატონებული ეკლესიის ადეპტთა მხრიდან. დისპუტის პროცესში გამოიკვეთა საეკლესიო ფორუმების საერთო სტრატეგია, -
იმისათვის, რათა ფართო საზოგადოებისთვის მისაწვდომი ყოფილიყო სხვადასხვა ფორუმში გამართული პოლემიკის მთელი შინაარსი და დახატულიყო ის სურათი, რაც ამ ფორუმებზე გამართული დისპუტით გამოიკვეთა, ჩვენი საიტის ადმინისტრაციამ გადაწყვიტა თავი მოეყარა ყველა ამ მასალისთვის და თემატური სახით შეეთავაზებინა ობიექტური მკითხველისთვის, რათა მან თავად განსაჯოს ვინ ვინ არის და რას ესწრაფვის.
დისპუტი ძირითადად წარმოებდა ფორუმებზე: www.church.ge; www.forum.archangels.ge და www.iveria-
ფორუმში, ძველმართლმადიდებელთა მხრიდან, მონაწილეობდა ორი პიროვნება: "ძველმართლმადიდებელი" (ფორუმზე chruc. ge) (ხოლო ფორუმებზე: forum.archangels.ge და iveria.tv.ge "odlbeliever"-
ოფიციალური ეკლესიის მხარდამჭერთა მხრიდან კი ძველმართლმადიდებელთა წინააღმდეგ გამოდიოდა მრავალი ადამიანი, რომელთა ნიკებს (ფსევდონიმებს) მკითხველი იხილავს თვით დისპუტის მასალებში, სადაც ფრჩხილებში მითითებულია ის ფორუმი, სადაც გაიმართა კონკრეტული დიალოგი და რომელშიც მონაწილეობდა კონკრეტული ფსევდონიმით გამომავალი ძველმართლმადიდებელთა ესა თუ ის ოპონენტი.
ოპონენტთა სტილსა და ლექსიკას ვტოვებთ ხელუხლებლად, ხოლო ჩვენი მხრიდან მონაწილეთა ტექსტებში შეგვაქვს უმნიშვნელო შესწორებები, რომლებიც არ არღვევენ დისპუტის შინაარსს. ძირითადად ტექსტები დავტოვეთ უცვლელად და არ მოვაცილეთ მას იმ დაძაბული ტონი, რომელიც ხშირად გააჩნდათ მოპაექრე მხარეებს, რათა მკითხველმა მთელი სიმძაფრით შეიგრძნოს მოცემულ საკითხებზე მოდავეთა განწყობა, განსახილველი საკითხებისადმი მიმართება და ის კრიტერიუმები, რითაც ისინი საკითხთა განხილვისას სარგებლობდნენ. ტექსტების განხილვისას მკითხველს ვთხოვთ გაითვალისწინოს, რომ დიალოგები ხშირად სწარმოებდა ონლაინ რეჟიმში, მოუმზადებლად, რის გამოც ორივე მხრიდან ბევრია გრამატიკული შეცდომები.
ცხადია, დისპუტები ინტერნეტ სივრცესა თუ პირდაპირ შეხვედრებზე, შესაძლოა მომავალშიც გაიმართოს, მაგრამ, ვფიქრობთ, რომ მომავალი დისპუტებისთვის ამ დიალოგებმა უკვე ჩაყარეს საფუძველი. არის თუ არა შესაძლებელი საუბრის გაგრძელება ამ ორ მხარეს შორის ამას მომავალი გვიჩვენებს. იმედს ვიტოვებთ, რომ ეს პირველი ეტაპი, რომელიც საკმაოდ დაძაბულად წარიმართა, გარკვეულწილად საფუძველს ჩაუყრის უფრო კონსტრუქციულ და მშვიდ დიალოგს.
დიალოგის მასალები საკმაოდ ვრცელია (აქ თანამიმდევრობით და თემატური შეთავსებით არის განთავსებული ზემოთდასახელებულ სამ ფორუმზე გამართული პოლემიკა), ამიტომაც, მკითხველს რომ გაუადვილდეს მხარეების ამოცნობა, შავი ფერის შრიფტით განვათავსეთ ძველმართლმადიდებელთა პასუხები, მოცისფრო შრიფტით ჩვენი ოპონენტების შრიფტი, ხოლო მოწითალო შრიფტით ის ციტატებია აღნიშნული, რომელთაც თავიანთ პასუხებში იყენებდნენ პოლემისტები.
Iona. ძველმართლმადიდებელო, სტარავერი თუ ხარ ჩვენთან ჩვეულებრივ მართმადიდებლურ ეკლესიაში შეგიძლია რო ეზიარო ?
ძველმართლმადიდებელი. ეს "სტარავერი" რა სიტყვაა? ქართულად ვერ იტყვი? თქვენს "ჩვეულებრივ მართლმადიდებლურ" ეკლესიაში ჩვენ არა თუ არ ვეზიარებით, იქ სალოცავადაც კი არ შევდივართ. ასევე არც ჩვენ ვუშვებთ ჩვენთან სალოცავად "ჩვეულებრივი მართლმადიდებლური" ეკლესიისგან შემთხვევით შემოსულ პირებს (ზიარებაზე ხომ ლაპარაკიც ზედმეტია). მიზეზი ამისა კი არის ის, რომ ჩვენს ეკლესიებს შორის არ არის ევქარისტული ერთობა. თქვენი ეკლესია არის სქიზმა (განხეთქილება) (ამ სიტყვას, სრულიად უსამართლოდ აკერებენ ძველმართლმადიდებელთ). XVII საუკუნეში რუსეთის ეკლესიაში, პატრ. ნიკონის დროს მოხდა დიდი განხეთქილება, რომელშიც ქმედითი მონაწილეობა მიიღეს პატივაყრილმა და ავანტიურისტმა აღმოსავლელმა "იერარქებმა". მათ გაატარეს რეფორმა, რომელიც, ოფიციალური ეკლესიის ისტორიკოსთა და ღვთისმეტყველთა აღიარებით, აბსოლუტურად არასაჭირო იყო. ნიკონმა ძველი საეკლესიო, მართლმადიდებლური გადმოცემები (მ. შ. ორი თითით პირჯვრისწერა, მზის მიმართულებით მოძრაობა ლიტანობის დროს, ორჯერადი ალელუიას წარმოთქმა ლოცვებში და სხვა...) გამოაცხადა საშინელ მწვალებლობად. ამგვარ შეხედულებას არ შეურიგდა მართლმადიდებელი ერი, რომელიც არ დაეთანხმა ნიკონის რეფორმას. 1666/67 წლებში რუსეთში მოიწვიეს კრებები, სადაც დაგმეს ძველი გადმოცემების მიმდევრები, როგორც ერეტიკოსები და დაიწყეს მათი საშინელი დევნა და ხოცვა-ჟლეტვა.
XVIII საუკუნეში, ამ რეფორმირებულ რუსულ ეკლესიას მიუერთეს საქართველოს ავტოკეფალური ეკლესიაც, რომელსაც თქვენმა თანამოძმე რუსებმა გაუუქმეს ავოტკეფალიაც და საღვთისმსახურებო ქართული ენაც. წირვა-ლოცვა და ყოველი წეს განგება დაუწესეს რუსული ეკლესიის მიხედვით. დაიწყეს ქართველი სამღვდელოების დევნა და ქართული ეკლესიების ძარცვა. რუსეთის იმპერიული პოლიტიკის სამსახურში მდგომი რუსული ეკლესია იქიდან მოყოლებული დღემდე ამ პოლიტიკას ატარებს საქართველოს მიმართ (გაიხსენეთ მღვდლები, რომლებიც "აკურთხებდნენ" საქართველოსკენ მომავალ ტანკებს აგვისტოს ომში... და სხვა მისთანანი).
აი, ამგვარი რუსულ-ნიკონიანური ეკლესიის მემკვიდრეა თქვენი "ჩვეულებრივი მართლმადიდებელი" ეკლესია. ჩვენთვის კი ის საერთოდ არც არის ეკლესია!
self. ძველმართლმადიდებელო, ცოტა უხერხული ხომ არ არის, შედიხარ მართლმადიდებლურ საიტზე და პირველს რასაც ხედავ - წყევლა-კრულვაა...
ძველმართლმადიდებელი. ეს წყევლა-კრულვა ნებისმიერი ქართველისთვის სალოლიავებელი და ავტორიტეტული რუის-ურბნისის კრების მიერ არის გამოთქმული. საიტის შესავალში ის იმიტომ დაიდო, რომ გამოხატავს საიტის ავტორ მართლმადიდებელ ქრისტეანთა ცხოვრებისეულ მრწამსს. ეს ნიშნავს, რომ მათთვის მართლმადიდებლობა არის ყველაზე ღირებული რამ, ხოლო რაც მართლმადიდებლობასა და შედეგად, სულის ცხოვნებას ეწინააღმდეგება, უარსაყოფია. ის ასევე ნიშნავს, რომ საიტის ავტორი მართლმადიდებლები ეწინააღმდეგებიან მართლმადიდებელთა სულიერ მკვლელობას, - მწვალებლობას. ამის დასტურია სწორედ ეს კრულვაც. და ბოლოს, ამ კრულვის მიზანდასახულობა არის ის, რომ გამოაფხიზლოს მართლმადიდებელნი, ანახოს მათ როგორი დამოკიდებულება ჰქონდათ მწვალებლობებთან ჩვენს სასიქადულო და საამაყო წინაპრებს და ნუ ექნებათ ლოიალური დამოკიდებულება სულის წარმწყმედელ, ერეტიკულ სწავლებებთან.
Iona (ძველმართლმადიდებელი. ციტატა): "აი, ამგვარი რუსულ-ნიკონიანური ეკლესიის მემკვიდრეა თქვენი "ჩვეულებრივი მართლმადიდებელი" ეკლესია. ჩვენთვის კი ის საერთოდ არც არის ეკლესია!"
ჩვენ არანაირი რუსულ ნიკონური მემეკვიდრეობის ეკლესია არ ვართ - ისტორიაში უნდა გქონდეს ნასწავლი თუ როდის მიიღო ავტოკეფალია ჩვენმა ეკლესიამ - და ეგ ნიკონამდე ბევრად ადრე იყო.
კანონამ აღნიშნა რომ ხალხი უკვე მუშაობს ძველი ტექსტების დასაბრუნებლად საეკლესიო ცხოვრებაში - ასე რომ ვაცალოთ ამ ადამიანებს.
(ციტატა): "მათ გაატარეს რეფორმა, რომელიც, ოფიციალური ეკლესიის ისტორიკოსთა და ღვთისმეტყველთა აღიარებით, აბსოლუტურად არასაჭირო იყო. ნიკონმა ძველი საეკლესიო, მართლმადიდებლური გადმოცემები (მ. შ. ორი თითით პირჯვრისწერა, მზის მიმართულებით მოძრაობა ლიტანობის დროს, ორჯერადი ალელუიას წარმოთქმა ლოცვებში და სხვა...)".
მე როგორც ვიცი იოანე ოქროპირი საერთოდ ერთი თითით იწერდა პიჯვარს და რა მერე არ იყო წმინდანი ამიტომ?
(ციტატა): "ეს "სტარავერი" რა სიტყვაა? ქართულად ვერ იტყვი? თქვენს "ჩვეულებრივ მართლმადიდებლურ" ეკლესიაში ჩვენ არა თუ არ ვეზიარებით, იქ სალოცავადაც კი არ შევდივართ. ასევე არც ჩვენ ვუშვებთ ჩვენთან სალოცავად "ჩვეულებრივი მართლმადიდებლური" ეკლესიისგან შემთხვევით შემოსულ პირებს (ზიარებაზე ხომ ლაპარაკიც ზედმეტია)".
იმის გამო რომ პირჯვარს სხვანაირად იწერენ ?
სტარავერი ჩვეულებრივი სიტყვაა რუსული - აბა ძველმართმადიდებელი რა არის ? პირველად გავიგე შენგან.
ძველმართლმადიდებელი: (Iona. ციტატა): "ჩვენ არანაირი რუსულ ნიკონური მემეკვიდრეობის ეკლესია არ ვართ - ისტორიაში უნდა გქონდეს ნასწავლი თუ როდის მიიღო ავტოკეფალია ჩვენმა ეკლესიამ - და ეგ ნიკონამდე ბევრად ადრე იყო".
ეჰ, ძამიკო... ისტორია მგონი შენ უნდა ისწავლო... თქვენი ეკლესიის მემკვიდრეობის გასარკვევად ის კი არაა მთავარი როდის მიიღო ავტოკეფალია ქართულმა მართლმადიდებლურმა ეკლესიამ, არამედ როდის დაკარგა იგი, ეს კი ნიკონის შემდეგ იყო, თანაც არცთუ დიდი ხნის შემდეგ... როგორც უკვე ვთქვი 18-ე საუკუნეში.
თუ თვალს გადაავლებ არქიეპისკოპოს პავლეს ბროშურას: "ქართული ეკლესიის რუსული ფიზიონომიის შემოქმედი. კათალიკოსი ანტონ I", - ვგონებ უფრო ცხადი გახდება შენთვის რაზეა ლაპარაკი.
(ციტატა): "კანონამ აღნიშნა რომ ხალხი უკვე მუშაობს ძველი ტექსტების დასაბრუნებლად საეკლესიო ცხოვრებაში - ასე რომ ვაცალოთ ამ ადამიანებს".
კი ბატონო, ვაცალოთ, რაზეა ლაპარაკი; თავისთავად კაი ამბავია რაღაცას რომ ასწორებენ, მაგრამ, მარტო ეგ რომ შველოდეს საქმეს რას ვიტყოდი...
(ციტატა): "მე როგორც ვიცი იოანე ოქროპირი საერთოდ ერთი თითით იწერდა პიჯვარს და რა მერე არ იყო წმინდანი ამიტომ?"
პირველად მესმის რომ წმ. იოანე ოქროპირი ერთი თითით იწერდა პირჯვარს. არავინ შეგაცდინოს, ტყუილია ეგ, ტყუილი...
(ციტატა): "იმის გამო რომ პირჯვარს სხვანაირად იწერენ?"
არა, ევქარისტული ერთობის გაწყვეტის მიზეზებზე მგონი უკვე მოგწერე ძალზედ მოკლედ, და ამ თემაში კიდევ უფრო ვრცლად დავწერე, კიდევ დავწერ... ვფიქრობ გაუგებრად არ ვწერ...
(ციტატა): "სტარავერი ჩვეულებრივი სიტყვაა რუსული - აბა ძველმართმადიდებელი რა არის ? პირველად გავიგე შენგან".
"სტარავერი" ბარბარიზმია, თანაც არასწორად არის გამოთქმული, ამ სიტყვას ქართულში შეესაბამება "ძველმორწმუნე". რაც შეეხება ტერმინ ძველმართლმადიდებელს, რომელზეც ამბობ პირველად გავიგეო, გაუგებარი მგონი არაფერი უნდა იყოს. ყველაფერი დღესავით ნათელია მაგ ტერმინში. ისე, შენ თუ ეს სიტყვა ახლა გაიგე პირველად, მესმის, რომ ბევრი რამ ჯერ კიდევ გაურკვეველი იქნება შენთვის...
self: კიდევ ერთი განხეთქილება... რამდენი განშტოება აქვს ნეტა ქრისტიანობას საინტერესოა.
ძველმართლმადიდებელი: სამწუხაროდ, უამრავი...
damiane80: (ციტატა): "თქვენი ეკლესიის მემკვიდრეობის გასარკვევად ის კი არაა მთავარი როდის მიიღო ავტოკეფალია ქართულმა მართლმადიდებლურმა ეკლესიამ, არამედ როდის დაკარგა იგი, ეს კი ნიკონის შემდეგ იყო, თანაც არცთუ დიდი ხნის შემდეგ... როგორც უკვე ვთქვი 18-ე საუკუნეში".
ნიკონის რეფირმა ეკლესიის ავტოკეფალიის დაკარგვასტან საერთოდ არაფერ შუაშია... ავტოკეფალიისა და სახელმწიფოებრიობის დაკარგვის მიზეზიც რაც იყო ისტორიულად ყველამ ვიცით და აქ ამის ახსნა ზედმეტია.
ნიკონის რეფორმას რაც შეეხება, უნდა იტქვას, რომ ნიკონამდე და თავად ნიკონის დროსაც რუსეთში თუ 2 თითიანი პირჯვრის წერის წესი არსებობდა, საბერძნეთში და საქართველოში ნიკონის რეფორმის დროისათვის პირჯვარს სამი თითით იწერდნენ.
საქართველოს ეკლესიას ამ დროს ბერძნული რეფორმების ხელი უკვე ეტყობოდა, ამას ადასტურებს მიმოწერა ქართულ და რუსულ ეკლესიებს შორის (ნიკო=ნამდე სხვათაშორის) და ასევე ის ფაქტი, რომ ნიკონის რეფორმის დროს 1667 წლის კრებაზე ქართველი მიტროპოლიტიც მონაწილეობდა, რომელმაც მხარი დაუჭირა რეფორმას (ისევე როგორც ყველა იმ დროს მოქმედმა ძირიტადმა მართლმადიდებლურმა ეკლესიებმა, კონსტანტინოპოლის, ანტიოქიის, საბერძნეთის, სინას მთისა და სხვა ეკლესიების ჩათვლით).
ასე რომ ნიკონის რეფორმას საქართველოში არაფერი შეუცვლია (ვგულისხმობ სამ თითიან პირჯვრის წერას და სხვ) ეს წესები საქართველოში ნიკონის რეფორმადეც გამოიყენებოდა.
ციტატა: "საშინაო ლოცვებში ეგრეა... ახლა შენ წარმოიდგინე, დიდ მარხვაში ყველა ეს მეტანია მიწამდე (ანუ დიდი მეტანიით) უნდა გააკეთო..."
კარგი მიზეზია თვითკმაყოფილებისათვის
ციტატა: "გარდა ამისა: იცით თუ არა, რომ კათალიკოსმა ანტონ პირველმა რუსული საღვთისმსახურებო წიგნების მიხედვით გადააკეთა ყველა ქართული სალიტურგიკო წიგნი და ამ წიგნებს ხმარობთ თქვენ ახლა?"
არ მითხრა ახლა ჩვენ ძველი ქართული ლიტურგიკული წესებით ვხელმძღვანელობთო, თქვენ რითი ხელმძღვანელობით? როგორც ვხვდები ძველი რუსული ლიტურგიკული წიგნებით.
ძველმართლმადიდებელი: http://www.youtube.com/watch?v=0Ch-ZP8bnR8 (ამჯერად ვიდეო გატანილია youtube-დან - მართლმ.)
Iona ეს არის ვიდეო "იუტუბიდან", სადაც დიაკვანი ანდრია კურაევი მსჯელობს პირჯვრის წერის წესის ჩამოყალიბების ისტორიაზე, რადგან ვიღაცამ მას დაუსვა შეკითხვა ამის შესახებ:
"შეკითხვის ავტორი, - ამბობს კურაევი, - ეყრდნობა ასმუხლიან კრებას, სადაც გამოითქვა "საკვირველი სიბრიყვე" ("дивная глупость"), რომლის მიხედვითაც "ვინც არ გადაიწერს პირჯვარს ორი თითით, ვითარც ქრისტე, ანათემა". ამას კურაევი სიბრიყვეს უწოდებს, თან უკვირს რომ თურმე ქრისტეც პირჯვარს იწერდა და თან იმასაც ამბობს, მე არ ვიცი იწერდა თუ არა ქრისტე პირჯვარსო.
შემდეგ კურაევი ამბობს, რომ "წერილობითი მოწმობებიდან მხოლოდ მეოთხე საუკუნის მამებისგან ირკვევა როგორ იწერდნენ პირჯვარს მათ დროს, მათ შორის იოანე ოქროპირიც", და აჩვენებს როგორ იწერდა პირჯვარს წმ. იოანე ოქროპირი და ცერა თითით გადაიწერს ჯვარს შუბლზე, თითქოსდა ვიდეოზე ენახოს როგორ აკეთებდა ამას ოქროპირი: "ერთი დიდი (ცერა) თითითო, და ისიც მხოლოდ შუბლზეო". "აი ასეთი იყოო, პირჯვრისწერა", - ამტკიცებს კურაევი.
მისი აზრით, "მეხუთე საუკუნეში ორი თითით პირჯვრისწერა ჩნდება, როგორც ნიშანი ბრძოლისა მონოფიზიტების წინააღმდეგ, რომლებიც უარყოფდნენ ქრისტეს კაცობრივ ბუნებას), შემდეგ გამოჩნდა ისლამი... აქ კადრები წყდება და სამწუხაროდ ვერ გავიგე შემდეგ რა "არგუმენტებს" აყენებს კურაევი.
რა შეიძლება ითქვას, ყოველივე ამის შესახებ.
პირველად ის, რომ კურაევი, როგორც მოსკოვის ოფიციალური საპატრიარქოს იდეოლოგი, ცხადია ატარებს იმ პოლიტიკას, რომელიც ამ საპატრიარქოს საუკუნეებია ახასიათებს და დიდი ცვლილებები მაინცა და მაინც არ განუცდია.
მეორე, "საკვირველი სისულელე", რომელსაც ასმუხლიანი კრების მამებს მიაწერს კურაევი, სინამდვილეში ეკუთვნის ძველ ბერძნებს, რადგან ასმუხლიან კრებამდე (XVI ს.) ოთხი საუკუნით ადრე ჯერ კიდევ საქართველოში იყო ცნობილი ეს ფორმულა, რადგან ის გამოყენებულია არსენ იყალთოელის "დოგმატიკონში" (XI-XII სს.), რომელმაც, თავის მხრივ ეს ფორმულა გადმოთარგმნა ბერძნული კურთხევანიდან, რომელიც, ცხადია კიდევ უფრო ადრე, სავარაუდოდ, კონსტანტინოპოლში იყო მიღებული (პროფესორებს კაპტერევსა და გოლუბინსკის მოჰყავთ ისტორიული ცნობები, საიდანაც ჩანს რომ კონსტანტინოპოლსა და მთელს აღმოსავლეთში IX-X საუკუნეებში ორი თითით პირჯვრისწერა საყოველთაოდ იყო გავრცელებული). რადგან ორი თითით პირჯვრისწერაში, როგორც კურაევი აღნიშნავს, გამოუხატავთ ანტიმონოფიზიტური აღმსარებლობა, ცხადია, რომ მონოფიზიტების მიღების წესში ის მეხუთე საუკუნიდანვე (თუ გნებავთ ცოტა გვიან) უნდა ყოფილიყო შეტანილი.
ამდენად, ეს ფორმულა, არანაირად არ ეკუთვნის მოსკოვის ასმუხლიანი კრების მამებს, ის მათ ძველბერძნული კურთხევანებიდან ისესხეს. ასე, რომ ეს "გასაოცარი სისულელე" კურაევის "გამოთვლებიდან" გამომდინარე, მონოფიზიტობის წინააღმდეგ მებრძოლ მეხუთე საუკუნის მამებს ეკუთვნის.
გაუგებარია აგრეთვე ისიც, თუკი ეკლესია მწვალებელთა გამო ცვლიდა პირჯვრისსაწერ თითთა წყობას, რატომ არ შეცვალა მან იგი ნესტორიანელთა გამო, რომლებიც კაპტერევის თქმით, "პირჯვარს ყოველთვის იწერდნენ ორი თითით?"
რატომ იცვლება თითების წყობა მხოლოდ მონოფიზიტთა გამო, რომლებიც ნესტორიანელების შემდგომ გაჩნდნენ, და რატომ არ შეიცვალა იგი უფრო ადრე ნესტორიანელთა გამო? თუკი ყველა ქრისტეანი, მიუხედავად კონფესიური კუთვნილებისა, პირჯვარს ერთნაირად იეწერდა, რატომ არ შეცვალა ეკლესიამ პირჯვრისწერის წესი არიანელების გამოჩენისთანავე, რომლებსაც, ამ ლოგიკას თუ ვერწმუნებით, პირჯვარი უნდა გადაეწერათ ასევე ერთი თითით?
არიანელობასთან არასწორად წარმართულმა პოლემიკამ ხელი შეუწყო აპოლინარიზმის გაჩენას, მასთან არასწორმა დავამ ნესტორიანელობას დაუდო დასაბამი, რასაც მოჰყვა მონოფიზიტობა. არიანული მწვალებლობა ამხილა I მსოფლიო კრებამ; II მსოფლიო კრებამ ამხილა აპოლინარიზმი; III მსოფლიო კრებამ - ნესტორიანელობა; IV-მ მონოფიზიტობა. ამ მსოფლიო კრებათა ეპოქაში ყველა, მწვალებლური თუ მართლმადიდებლური, კონფესია პირჯვარს თურმე ერთი თითით იწერდა, მაგრამ ეკლესიამ თითების წყობის შეცვლა მხოლოდ მონოფიზიტობის გაჩენის შემდეგ გადაწყვიტა, თანაც იმ მოსაზრებით, რომ თითების წყობაში გამოეხატა თავისი სწავლა-მოძღვრებითი განსხვავება დასახელებული მწვალებლობისგან და ამით ხაზი გაესვა დიოფიზიტობისა და მართლმადიდებლობისადმი თავისი კუთვნილებისთვის. მაგრამ რატომ არ აკეთებდა ამას ეკლესია თავიდანვე, სხვადასხვა მწვალებლობათა აღმოცენების პროცესში? რატომ მაინცადამაინც მონოფიზიტობის შემდეგ?
რატომ შეცვალა ეკლესიამ ორი თითით პირჯვრისწერის წესი, რომელიც სრულიად მართლმადიდებლურად მიაჩნდათ სამი თითით, თანაც ნესტორიანელთა გამო, რომლებიც იყვნენ მონოფიზიტებზე უადრეს?
(damiane80. ციტატა): "ნიკონის რეფირმა ეკლესიის ავტოკეფალიის დაკარგვასტან საერთოდ არაფერ შუაშია... ავტოკეფალიისა და სახელმწიფოებრიობის დაკარგვის მიზეზიც რაც იყო ისტორიულად ყველამ ვიცით და აქ ამის ახსნა ზედმეტია".
მე არ მითქვამს, რომ ავტოკეფალის დაკარგვა დაკავშირებულია ნიკონის რეფორმასთან, მე ვთქვი, რომ ჯერ იყო ნიკონის რეფორმა, შემდეგ კი ავტოკეფალიის დაკარგვა და საქართველოს მიერთება რუსეთთან. ამის შემდეგ რუსეთის ეკლესიამ მთლიანად თავის ყაიდაზე გადააკეთა ქართული ეკლესია. ამის შესახებ წყარო ("ქართული ეკლესიის რუსული ფიზიონომიის შემოქმედი") უკვე მივუთითე.
(damiane80. ციტატა): "ნიკონის რეფორმას რაც შეეხება, უნდა ითქვას, რომ ნიკონამდე და თავად ნიკონის დროსაც რუსეთში თუ 2 თითიანი პირჯვრის წერის წესი არსებობდა, საბერძნეთში და საქართველოში ნიკონის რეფორმის დროისათვის პირჯვარს სამი თითით იწერდნენ. საქართველოს ეკლესიას ამ დროს ბერძნული რეფორმების ხელი უკვე ეტყობოდა, ამას ადასტურებს მიმოწერა ქართულ და რუსულ ეკლესიებს შორის (ნიკონამდე სხვათაშორის) და ასევე ის ფაქტი, რომ ნიკონის რეფორმის დროს 1667 წლის კრებაზე ქართველი მიტროპოლიტიც მონაწილეობდა, რომელმაც მხარი დაუჭირა რეფორმას (ისევე როგორც ყველა იმ დროს მოქმედმა ძირითადმა მართლმადიდებლურმა ეკლესიებმა, კონსტანტინოპოლის, ანტიოქიის, საბერძნეთის, სინას მთისა და სხვა ეკლესიების ჩათვლით). ასე რომ ნიკონის რეფორმას საქართველოში არაფერი შეუცვლია (ვგულისხმობ სამ თითიან პირჯვრის წერას და სხვ) ეს წესები საქართველოში ნიკონის რეფორმადეც გამოიყენებოდა".
ამიტომაც არის ყველა ეს ეკლესია იმ კაცთაკვლასა და ძველი, მართლმადიდებლური გადმოცემის, 1667 წლის ყაჩაღთა კრების მხარდამჭერი და სქიზმის ხელშემწყობი (ეჭვმიუტანლად დადგენილია, რომ რეფორმა მოაწყვეს გალათინებულმა და საკუთარი კათედრებიდან ჩამომხობილმა იერარქებმა, ხოლო 1667 წლის კრებას თავმჯდომარეობდა ღაზის მიტროპოლიტი პაისი ლიგარიდი, აშკარა ლათინი, იეზუიტი და პატივაყრილი იერარქი). ამგვარი კრების მხარდაჭერა არა თუ საამაყოდ არ უნდა გქონდეთ, პირიქით, გრცხვენოდეთ უნდა. ხოლო ის ეკლესიები, რომლებმაც მხარი დაუჭირეს და გაალეგიტიმეს ეს უკანონო კრება (იერუსალიმის პატრიარქმა მეფე ალექსისგან ქრთამიც კი აიღო, ისევ თავის კათედრაზე რომ დაებრუნებინა პაისი ლიგარიდი, თუმცა მერე კვლავ დაამხო).
აი, რა არის პრობლემა.
damiane80 - მე ვწერდი: "... დიდ მარხვაში ყველა ეს მეტანია მიწამდე (ანუ დიდი მეტანიით) უნდა გააკეთო..."
შენ მიპასუხე: "კარგი მიზეზია თვითკმაყოფილებისათვის".
მინდა გკითხო, საიდან გააკეთე ასეთი დასკვნა? შენის აზრით მე ეს იმიტომ აღვნიშნე, რომ თვითკმაყოფილებით აღმენიშნა, რომ ყველა ამ მეტანიას მიწამდე ვასრულებ დიდ მარხვაში? სამწუხაროა... შემთხვევას არ უშვებთ, რომ რამეში "ნაკლი" მომიძებნოთ და მერე თითზე დაიხვიოთ...
მინდა გაუწყო, რომ მე საშინაო ლოცვებში ამ ლოცვებით არ ვსარგებლობ, ფსალმუნებს ვკითხულობ, ამიტომაც მოდი, რაც არ იცი იმაში ნუ დამადანაშაულებ. ეს არის ელემენტარული განკითხვა... დააბრალო კაცს ის, რაშიც არ შეიძლება იყო დარწმუნებული...
(damiane80. ციტატა): "არ მითხრა ახლა ჩვენ ძველი ქართული ლიტურგიკული წესებით ვხელმძღვანელობთო, თქვენ რითი ხელმძღვანელობით? როგორც ვხვდები ძველი რუსული ლიტურგიკული წიგნებით"
ჩვენ რითაც ვხელმძღვანელობთ ის არც ქართულია და არც რუსული. საღვთისმსახურებო-სალიტურგიკო წეს-განგება, როგორც იცი, საქართველოში და რუსეთში არ ჩამოყალიბებულა... სხვათა შორის ვსარგებლობთ გიორგი მთაწმინდელის საზოგადო თვენით... რაც შეეხება მთელ რიგ ლოცვებს, სამწუხაროდ, რადგან არ გვაქვს ძველქართული ნაბეჭდი ტექსტები, ვსარგებლობთ ძველსლავური საეკლესიო გამოცემებით. იმედია თქვენი საპატრიარქოს კომისია მალე დაამთავრებს სალიტურგიკო ტექსტების აღდგენას, biggrin.gif მერე გამოსცემს და ჩვენც ვისარგებლებთ მისით...
Iona: (ძველმართლმადიდებელი. ციტატა): "შემდეგ კურაევი ამბობს, რომ "წერილობითი მოწმობებიდან მხოლოდ მეოთხე საუკუნის მამებისგან ირკვევა როგორ იწერდნენ პირჯვარს მათ დროს, მათ შორის იოანე ოქროპირიც", და აჩვენებს როგორ იწერდა პირჯვარს წმ. იოანე ოქროპირი და ცერა თითით გადაიწერს ჯვარს შუბლზე, თითქოსდა ვიდეოზე ენახოს როგორ აკეთებდა ამას ოქროპირი: "ერთი დიდი (ცერა) თითითო, და ისიც მხოლოდ შუბლზეო". "აი ასეთი იყოო, პირჯვრისწერა", - ამტკიცებს კურაევი".
წერილობითი მოწმობებიდანო გარკვევით ამბობს - ასე იწერდა პირჯვარსო - მე მჯერა მაგხელა ტყულს ვერ იტყოდა. დარწმუნებული ვარ ამ კონკრეტული წყაროების პოვნა შესაძლებელია. დროის ამბავია უბრალოდ.
ასე რომ აზრი არ აქვს შენ რაღაც ვარაუდებზე კომენტარების გაკეთებას.
(ციტატა): "თქვენს "ჩვეულებრივ მართლმადიდებლურ" ეკლესიაში ჩვენ არა თუ არ ვეზიარებით, იქ სალოცავადაც კი არ შევდივართ. ასევე არც ჩვენ ვუშვებთ ჩვენთან სალოცავად "ჩვეულებრივი მართლმადიდებლური" ეკლესიისგან შემთხვევით შემოსულ პირებს"
ხოდა სულ თავში ქვაც გიხლიათ!
(ციტატა): "მისი აზრით, "მეხუთე საუკუნეში ორი თითით პირჯვრისწერა ჩნდება, როგორც ნიშანი ბრძოლისა მონოფიზიტების წინააღმდეგ, რომლებიც უარყოფდნენ ქრისტეს კაცობრივ ბუნებას), შემდეგ გამოჩნდა ისლამი... აქ კადრები წყდება და სამწუხაროდ ვერ გავიგე შემდეგ რა "არგუმენტებს" აყენებს კურაევი".
რას ვერ მიხვდი? მუსლმანები არ აღიარებენ სამებას - ვერ ხვდები ლოგიკურ კავშირს?
(ციტატა): "თან უკვირს რომ თურმე ქრისტეც პირჯვარს იწერდა და თან იმასაც ამბობს, მე არ ვიცი იწერდა თუ არა ქრისტე პირჯვარსო".
ჯერ ჯვარცმაც არ იყო მომხდარი რა პირჯვრის წერაზე ლაპრაკობ ?
(ციტატა): "მეორე, "საკვირველი სისულელე", რომელსაც ასმუხლიანი კრების მამებს მიაწერს კურაევი, სინამდვილეში ეკუთვნის ძველ ბერძნებს, რადგან ასმუხლიან კრებამდე (XVI ს.) ოთხი საუკუნით ადრე ჯერ კიდევ საქართველოში იყო ცნობილი ეს ფორმულა, რადგან ის გამოყენებულია არსენ იყალთოელის "დოგმატიკონში" (XI-XII სს.), რომელმაც, თავის მხრივ ეს ფორმულა გადმოთარგმნა ბერძნული კურთხევანიდან, რომელიც, ცხადია კიდევ უფრო ადრე, სავარაუდოდ, კონსტანტინოპოლში იყო მიღებული (პროფესორებს კაპტერევსა და გოლუბინსკის მოჰყავთ ისტორიული ცნობები, საიდანაც ჩანს რომ კონსტანტინოპოლსა და მთელს აღმოსავლეთში IX-X საუკუნეებში ორი თითით პირჯვრისწერა საყოველთაოდ იყო გავრცელებული). რადგან ორი თითით პირჯვრისწერაში, როგორც კურაევი აღნიშნავს, გამოუხატავთ ანტიმონოფიზიტური აღმსარებლობა, ცხადია, რომ მონოფიზიტების მიღების წესში ის მეხუთე საუკუნიდანვე (თუ გნებავთ ცოტა გვიან) უნდა ყოფილიყო შეტანილი".
ასე თქმა მარტივია.
მანახე აბა კონკრეტულად სად წერია არსენ იყალთოელის "დოგმატიკონში"?
"გადმოთარგმნა ბერძნული კურთხევანიდან " - და ესეც თუ შეიძლება.
ძველმართლმადიდებელი: (Iona. ციტატა): "წერილობითი მოწმობებიდანო გარკვევით ამბობს - ასე იწერდა პირჯვარსო - მე მჯერა მაგხელა ტყულს ვერ იტყოდა".
"ნეტარ არიან მორწმუნენი"... კურაევი იმპერიის იდეოლოგია, გენერალ-პატრიარქ კირილე გუნდიაევის მარჯვენა ხელი... გინდ დაიჯერე გინდ არა...
(ციტატა): "დარწმუნებული ვარ ამ კონკრეტული წყაროების პოვნა შესაძლებელია. დროის ამბავია უბრალოდ".
გისურვებ წარმატებებს...
(ციტატა): "ხოდა სულ თავში ქვაც გიხლიათ!"
აუჰ!... რა დღეში ხარ კაცო!...
(ციტატა): "რას ვერ მიხვდი? მუსლმანები არ აღიარებენ სამებას - ვერ ხვდები ლოგიკრ კავშირს?"
და მუსულმანების გამო შეცვალეს პირჯვრისწერის წყობა?
20 წელზე მეტია ვსწავლობ ძველმორწმუნეობასთან დაკავშირებულ წყაროებს, უამრავი რამ მაქვს წაკითხული ორივე მოპაექრე მხრიდან, მაგრამ ამგვარი რამ პირველად მესმის... კურაევის "მიგნება" იქნება უთუოდ... თუ გაუჭირდათ ბუდისტებს და კრიშნაიტებსაც დააბრალებენ რამეს, მათი რა მიდის რო...
(ციტატა): "ჯერ ჯვარცმაც არ იყო მომხდარი რა პირჯვრის წერაზე ლაპრაკობ?"
შენ სახარებაც არ წაგიკითხავს კაცო?! ქრისტე ჯვარცმის მერე, მკვდრეთით რომ აღსდგა და ორმოცი დღე მოწაფეთა შორის რომ "იქცეოდა" და ასწავლიდა მათ ცათა სასუფევლის შესახებ, დღეს გაიგე? არ იცი რომელ დღეს ამაღლდა ამქვეყნიდან მაცხოვარი? და არც ის იცი ამაღლების წინ რომ ხელებით აკურთხა მოწაფენი?
(ციტატა): "მანახე აბა კონკრეტულად სად წერია არსენ იყალთოელის "დოგმატიკონში"?"
დიდი სიამოვნებით! ეს წერია მეცნერებათა აკადემიის ჟურნალ "მაცნეში" (ენისა და ლიტერატურის სერია) 1975 წლის პირველ ნომერში. მაია რაფავას სტატია: "უცნობი ავტორის ანტიმონოფიზიტური ტრაქტატი". ძალიან საინტერესო გამოკვლევაა. შენს კითხვებზეც პასუხს იქ იპოვი, ხოლო მონოფიზიტების მართლმადიდებლობაში მიღების ძველბერძნულ წესს, სადაც წერია შეჩვენების ეს ფორმულა, იხილავ აქ: "შეჩუენებანი იაკობიტთა და ყოველთა ერთ-ბუნებიანთანი, რომელთა თანა არიან სომეხნიცა".
Iona (ძველმართლმადიდებელი. ციტატა): "შენ სახარებაც არ წაგიკითხავს კაცო?! ქრისტე ჯვარცმის მერე, მკვდრეთით რომ აღსდგა და ორმოცი დღე მოწაფეთა შორის რომ "იქცეოდა" და ასწავლიდა მათ ცათა სასუფევლის შესახებ, დღეს გაიგე? არ იცი რომელ დღეს ამაღლდა ამქვეყნიდან მაცხოვარი? და არც ის იცი ამაღლების წინ რომ ხელებით აკურთხა მოწაფენი?"
სადმე წერია კონრეტულად როგორ გააკეთა ეს? რა იცი რომ ჯვარი გამოსახა? ვარაუდობ თუ წერია სადმე? თუ წერია მანახე.
(ციტატა): "დიდი სიამოვნებით! ეს წერია მეცნერებათა აკადემიის ჟურნალ "მაცნეში" (ენისა და ლიტერატურის სერია) 1975 წლის პირველ ნომერში. მაია რაფავას სტატია: "უცნობი ავტორის ანტიმონოფიზიტური ტრაქტატი". ძალიან საინტერესო გამოკვლევაა. შენს კითხვებზეც პასუხს იქ იპოვი, ხოლო მონოფიზიტების მართლმადიდებლობაში მიღების ძველბერძნულ წესს, სადაც წერია შეჩვენების ეს ფორმულა, იხილავ აქ:
http://www.oldorthodox.ge/gvt_antimonofizituri_traqtati.html"
არა მე დაუმოუკიდებელი დოკუმენტი მინდა ვნახო კონკრეტულად დედანი - თქვენივე საიტზე გასაგებია რაც ეწერება.
(ციტატა): "აუჰ!... რა დღეში ხარ კაცო!..."
აბა რა გეგონა? მოდიხარ აქ ყველას გვიცხადებ სქიზმატები ხარტო და რუსეთი ეკლესიის მემკვიდრეებიო -რუსულ ეკლესიას გამოყოფილი ე. წ. სტარავერები მკვიდრობენ რუსეთში - შეგიძლია მოკითხვა გადასცე.
damiane80 (ძველმართლმადიდებელი. ციტატა): "ეჭვმიუტანლად დადგენილია, რომ რეფორმა მოაწყვეს გალათინებულმა და საკუთარი კათედრებიდან ჩამომხობილმა იერარქებმა, ხოლო 1667 წლის კრებას თავმჯდომარეობდა ღაზის მიტროპოლიტი პაისი ლიგარიდი, აშკარა ლათინი, იეზუიტი და პატივაყრილი იერარქი)".
აქ ტერმინები "ეჭვმიუტანლად" და "აშკარად" - აშკარად სუბიექტურად არის გამოყენებული. ეს ერთი
მეორეც, ამ კონკრეტულ შემთხვევაში მნიშვნელოვანი ჩემთვის არ არის კრებას რომელი იერარქი თავმჯდომარეობდა, უბრალოდ ფაქტია, რომ მთელი მაშინდელი მართლმადიდებლური ეკლესია (უკლებლივ ყველა გარდა რუსეთისა), მათ შორის საქართველოს ეკლესიას ამ დროს უკვე გააჩნდა 3 თითი პირჯვრის წერის წესი, როგორც მიღებული და გამართლებული.
მესამე, სადაო არ არის ისიც, რომ პირჯვრის წერის წესი არცერთ ეკლესიაში არ გამხდარა განხეთქილების საგანი, გარდა რუსეთისა.
მე ზემოთ ადრე მოვიყვანე კონსტანტინოპოლის პატრიარქის წერილიც, რომელიც ნიკონს წერს, რომ იგი ამართლებს პირჯვრის წერის 3 თითიან წყობას, თუმცა შეცდომად არ მიაჩნია 2 თითით პირჯვრის წერა და მოუწოდებს ამის გამო არ შექმნას განხეთქილება ეკლესიაში.
დღემდე ეს არის მართლმადიდებლური ეკლესიის პოზიცია, რაც თავიდ დროზე კონსტანტინოპოლის პატრიარქმა მიწერა ნიკონს. ფორმის დაცვა მნიშვნელოვანია იმდენად, რომ ამით არ ირღვეოდეს შინაარსი და არ იყოს მწვალებლობა. მაგალითად როგორც იცი ნესტორიანელებიც 2 თითით იწერდნენ პირჯვარს, მაგრამ სხვა შინაარსით. ამიტომ მთავარი შინაარსია და ფორმა მხოლოდ მისი გამოხატვის საშუალება. შინაარსობრივად კი 3 თითით პირჯვრის წერა იგივეს აღიარებს, რასაც ორი და ამის გამო სქიზმაში წასვლა (ეკლესიის ერთიანობიდან გამოყოფა)არა მარტო გაუმართლებელია, არამედ დაუსაბუთებელიც.
და ბოლოს, შენ ტყუილად ცდილობ, რუსული ნიკონიანური ეკლესიის ხაზის გამტარებლად და უფლებამონაცვლედ გამოგვიყვანო აქ.
(ციტატა): "აი, ამგვარი რუსულ-ნიკონიანური ეკლესიის მემკვიდრეა თქვენი "ჩვეულებრივი მართლმადიდებელი" ეკლესიაშეიძლება რუსული ლიტურგიკული წიგნები დღესაც გამოიყენება საქართველოს ეკლესიაში, მაგრამ ეს არცერთ შემთხვევაში არ ნიშნავს იმას, რომ საქართველოს ეკლესია არის რუსული ნიკონიანური ეკლესიის მემკვიდრე და უფლებამონაცვლე და შესაბამისად მისი სეცდომების ან ღისებების გამზიარებელი".
მე მინდა შეგახსენო, რომ საქართველოს მართლმადიდებელმა ეკლესიამ ავტოკეფალიისდაკარგვის შემდეგ, ეს ავტოკეფალია აღადგინა და ის გუჯარ სიგელები, რომელიც მსოფლიოს საპატრიარქოს მიერ არის დამოწმებული საქართველოს ეკლესიის აღიარებენ როგორც მე-5 საუკუნიდან არსებულ ავტოკეფალურ ეკლესიად;
განსხვავებით ამისგან, როგორც მე წავიკითხე,თქვენს ძველმართლმადიდებელ იერარქს, რომელიც თუ არ ვცდები ხელი დაასხა რუსეთის ძველმართმდმადიდებელმა იერარქმა და მისგან მიიღო ავტოკეფალიის აღიარება, ასე რომ თუ ვინმემ შეიძლე ისაუბროს რუსული ეკლესიის მემკვიდრეობაზე, ეს პირველ რიგში სწორე თქვენს ძველმართლმადიდებლურ ეკლესიას ეხება სწორედ, რომელსაც თვიოთმყოფადობა არ გააჩნმია საერთოდ. (იქნებ მითხრა ერთი-ორი მაინც ქართველი ძველმართლმადიდებელი, მაგ: 17-ე, მე-18 ან შემდგომი საუკუნეების). "რასკოლი" ეს არის წმინდა რუსული ფენომენი და ქართულ ეკლესიას ეს პრობლემა არასოდეს ჰქონია (არც სხვა ეკლესიებს სხვათასორის)
ასე რომ საქართველოს ეკლესია არის მე-5 საუკუნიდან არსებული ავტოკეფალური ეკლესიის თუ შეიძლება ითქვა უფლებამონაცვლე და იგი დღევანდელ რუსულ მართლმადიდებლურ ეკლესიასთან დაკავშირებულია მხოლოდ ევქარისტიული კავშირით. რაც შეეხება ლიტურგიკულ წიგნებს, ამაზე ითქვა უკვე, ქართული ეკლესია ცდილობს დაუბრუნდეს თვითმყოფად ქართულ ლიტურგიკულ წიგნებს, მაგრამ ეს პროცესია და რა ვქნათ ახლა, რადგან რუსული გვაქვს აღარ ვილოცოთ.
(ციტატა): "ამიტომაც არის ყველა ეს ეკლესია იმ კაცთაკვლასა და ძველი, მართლმადიდებლური გადმოცემის..."
ხო ამაზე ცალკე მინდა ვთქვა, იმიტომ რომ ადგილი აქვს ფაქტების ინტერპრეტაციას, თითქოს 1667 წლის კრება ვინმეს სასიკვდილო განაცენები გამოუტანა. ეს ასე არ არის და მსოფლიო ეკლესიების მონაწილეობა რაიმე კაცთა კვლასა და ინკვიზიციაში არის ძალიან სერიოზული ცილისწამება. აი ამის არგუმენტებიც:
1667 წლის კრებას არ მიუღია არცერთი გადაწყვეტილება ვინმეს დასჯის (სიკვდილით, ან წამებით და ა.შ) შესახებ. კრებამ იმსჯელა ძირიტადად 2 თითით პირჯვრის წერის წესზე და ცათვალა, რომ გამართლებულია 3 თითით პირჯვრის წერის წესი. ამის შემდეგ ეკლესიამ მოუწოდა ე.წ "რასკოლნიკებს" მიეღოთ ეს წესი და არ დაერღვიათ ერთობა, მაგრამ ეს უკანასკნელები არ დაემორჩილენ ახალი წესი მიღებას და არჩიეს ეკლესიიდან განდგომა და ძველ წესებზე დარცენა. ასეთი მცდელობა შერიგებისა იყო რამდენჯერმე, თუმცა უშედეგოდ. საბოლოოდ, კრებამ მიიღო გადაწყვეტილება ე.წ "რასკოლნიკების" ეკლესიიდან განკვეთის შესახებ, როგორც დაუმორჩილებლების.
ეს იყო სულ ის, რაც კრებამ გადაწყვიტა და რაშიც მონაწილეობა მიიღეს მსოფლიო ეკლესიებმა. ამის შემდეგ განვიტარებულ პროცესებში უკვე საერო ხელისუფლების ზალიან სერიოზული დანაშაულია და შენ ვერ მაჩვენებ ვერცერთ საეკლესიო კრების გადაწყვეტილებას, (მით უფრო, მსოლიო ეკლესიების მონაწილეობით) რომელსაც რომელიმე პირი სიკვდილი დაესაჯოს ან დევნა დაეწყოს.
ეს არუს უფრო მამშინდელი რუსული საერო ხელისუფდლებისა და თუნდაც რუსული საზოგადოების დამოკიდებულება "რასკოლნიკებისადმი". აქ რუსული ეკლესიის ბრალი შეიძლება ის იყოს, რომ მან დაუშვა ასეთი დევნა საეკლესიო საფუძვლით, თუმცა თავად დევნა საერო პირებმა განახორციელეს (რადგან ამბაკუმი და სხვები სასულიერო ხარისხში აღარ იყვნენ). ჩემი აზრით "რასკოლის" საკითხი საერო ხელისუფლებამ გამოიყენა თავისი ინტერესებისათვის და რუსულმა ეკლესიამ ამაში მას ხელი ვერ შეუშალა და არც შეუშალა.
აქედან გამომდინარე, საქართველოს ეკლესიის ან სხვა მართლმადიდებლური ეკლესიის კაცთამკვლელობააში მონაწილედ და ხელისშემწყობად გამოცხადება უბრალოდ სირცხვილია და ფაქტების ძააალიან სუბიექტუირი კუთხით დანახვაა.
(ციტატა): "სამწუხაროდ, რადგან არ გვაქვს ძველქართული ნაბეჭდი ტექსტები, ვსარგებლობთ ძველსლავური საეკლესიო გამოცემებით".
მაგას გეუბნები მეც და მაშინ ნუღა გვდებ აქ ბრალს ანტონის რუსულიდან გადმოქართულებულ წიგნებს რატო იყენებთო. იგივე საკეთებთ თქვენ, ოღონდ თქვენი წიგნები ვინ გადმოაქართულა და როგორ თანაც ძველ სლავურიდან, ეგ აღარ ვიცი.
ძველმართლმადიდებელი: (Iona. ციტატა): "სადმე წერია კონრეტულად როგორ გააკეთა ეს ? რა იცი რომ ჯვარი გამოსახა ? ვარაუდობ თუ წერია სადმე? თუ წერია მანახე".
მე სულ სხვა შეკითხვას გავეცი პასუხი, თუ ყურადღებით წაიკითხავ წინა პოსტს, მგონი გაარკვევ. რაც შეეხება იმას, რომ რა ვიცით ქრისტემ კურთხევით ჯვარი გამოსახა თუ არა, ასეთი შეკითხვაც კი უცნაურად მეჩვენება. დღემდე ყველა მართლმადიდებლური კონფესია (და არამართლმადიდებლურიც კი) კურთხევას ჯვრის გამოსახვაში აღიქვამს. ეს წესი (მიუხედავად იმისა, ვინ როგორ ასრულებს), ჯვრის გამოსახვით გამოიხატება. ამიტომაც, როდესაც ლაპარაკია, რომ "ქრისტემ აკურთხა", იგულისხმება, რომ მან მოციქულებს ჯვარი გამოსახა.
კურთხევის სხვანაირი წესი ქრისტეანობაში არასოდეს არსებულა!
(Iona. ციტატა): "არა მე დაუმოუკიდებელი დოკუმენტი მინდა ვნახო კონკრეტულად დედანი - თქვენივე საიტზე გასაგებია რაც ეწერება".
დიდი ბოდიში, რომ ხონჩით ვერ მოგართვი! თუ ასე გაინტერესებს ეგ საკითხი და ამ დონეზე არ გვენდობი, წადი ბატონო ხელნაწერთა ინსტიტუტში და იქ მოითხოვე არსენ იყალთოელის "დოგმატიკონი". ხოლო თუ იქ არ შეგიძლია, საჯარო ბიბლიოთეკაში მაინც შეიარე და ჟურნალ-გაზეთების განყოფილებაში "მაცნეს" მითითებული ნომერი გამოიწერე. მაია რაფავა ძველმართლმადიდებელი კი არ არის, შენი ეკლესიის წევრია. მეცნიერია და გამოქვეყნებული აქვს ნაშრომი არსენ იყალთოელის "დოგმატიკონზე". რაც შეეხება ჩვენს საიტზე გამოქვეყნებულ მასალას, შენ გეძლევა იდეალური შესაძლებლობა გვამხილო ტყუილში (თუ გგონია, რომ გატყუებთ) მით, რომ შეგიძლია საკუთარი თვალით ნანახი შეადარო საიტზე გამოქვეყნებულ ტექსტს და მერე თქვი რაც გინდა.
(Iona. ციტატა): "სულ თავში ქვაც გიხლიათ!"
(Iona. ციტატა): "აბა რა გეგონა?"
ბრძენმა კაცმა თქვა: "კოკასა შინა რაცა სდგას, იგივე წარმოსდინდება...", - გამგები გაიგებს!
(Iona. ციტატა): "მოდიხარ აქ ყველას გვიცხადებ სქიზმატები ხარტო და რუსეთი ეკლესიის მემკვიდრეებიო - რუსულ ეკლესიას გამოყოფილი ე.გ. სტარავერები მკვიდრობენ რუსეთში - შეგიძლია მოკითხვა გადასცე".
კი ბატონო, რუსეთის ნიკონიანურ ეკლესიას გამოყოფილ "სტარავერებს" მე გადავცემ მოკითხვას, შენ კიდევ რუსეთის ნიკონიანურ ეკლესიას შეყოფილ "ნოვოვერებს" შეუთვალე ჩემგან "პრივეტები"...
(damiane80. ციტატა): "აქ ტერმინები "ეჭვმიუტანლად" და "აშკარად" - აშკარად სუბიექტურად არის გამოყენებული".
ამ შეხედულებას პასუხს გავცემ ავტორიტეტული მეცნიერების ნაშრომებიდან. ანუ გიჩვენებთ, რომ რეფორმის ორგანიზატორები და 1667 წლის კრების თავმჯდომარე, იყვნენ პატივაყრილი და გალათინებული იერარქები. მანდ ვნახავთ "სუბიექტურია" ჩემი განცხადება თუ ობიექტური. მანამდე, შეგიძლიათ რეფორმის ერთ ერთ სულისჩამდგმელზე, ვარსკვლავთმრიცხველ და ლათინ სიმეონ პოლოცკიზე გამოქვეყნებულ მცირეოდენ ინფორმაციას გაეცნოთ.
(damiane80. ციტატა): "მეორეც, ამ კონკრეტულ შემთხვევაში მნიშვნელოვანი ჩემთვის არ არის კრებას რომელი იერარქი თავმჯდომარეობდა, უბრალოდ ფაქტია, რომ მთელი მაშინდელი მართლმადიდებლური ეკლესია (უკლებლივ ყველა გარდა რუსეთისა), მათ შორის საქართველოს ეკლესიას ამ დროს უკვე გააჩნდა 3 თითი პირჯვრის წერის წესი, როგორც მიღებული და გამართლებული".
ძალიან სამწუხაროა. მართლმადიდებლობის ისტორიაში არ ყოფილა შემთხვევა (თუ 1667 წლის კრებას და მის მხარდამჭერებს არ ჩავთვლით), მნიშვნელობა არ მიენიჭებინოთ ვინ ასამართლებს მართლმადიდებლობას და რატომ ასამართლებს. ასეთი უგულისხმო დამოკიდებულება, უკვე არის მიმანიშნებელი იმ სულიერი დაცემულობისა, რაც იმდროინდელ აღმოსავლეთს ახასიათებდა. ამაშიც, არაფერია გასაკვირი, მართლმადიდებლური ეკლესიის ისტორიაში ცნობილია, რომ მონოთელიტობის დროს აღმოსავლეთის უამრავაი იერარქი, მ. შ. თითქმის ყველა პატრიარქი ამ მწვალებლობაში გადავარდა. მცირედნიღა იცავდნენ მართლმადიდებლობას. სწორედ მაშინ უთხრეს, თუ გახსოვთ, წმ. მაქსიმე აღმსარებელს (საკუთარი სიტყვებით გადმოვცემ): როდესაც ყველა ამ შეხედულებას უჭერს მხარს, მარტო შენა გაქვს სიმართლეო? და მაქსიმემ უპასუხა: მთელი სამყაროს, რომ მონოთელიტობის მხარდამჭერი აღმოჩნდეს, მე თქვენს უკეთურებას არ ვეზიარებიო...
აღმოსავლეთი, XVII საუკუნისთვის განიცდიდა უმძიმეს მდგომარეობას, ის იმყოფებოდა მუსლიმთა დიდი ზეწოლის ქვეშ და რუსეთი ერთადერთი მძლავრი, მართლმადიდებლური ქვეყანა იყო, ვისი იმედიც შეიძლებოდა ჰქონოდა აღმოსავლეთს... რუსის მეფის ნება და სურვილი, აღმოსავლელი პატრიარქებისთვის შეუვალი იყო... მათ პოლიტიკურ ინტერესებს შესწირეს სიმართლე და ჭეშმარიტება...
(damiane80. ციტატა): "მესამე, სადაო არ არის ისიც, რომ პირჯვრის წერის წესი არცერთ ეკლესიაში არ გამხდარა განხეთქილების საგანი, გარდა რუსეთისა".
სირცხვილი ნიკონს და ყველა იმ აღმოსავლელ იერარქს (ქართველი მიტროპოლიტ ნიკოლოზითურთ), რომლებმაც მხარი დაუჭირეს ამ რეფორმას და ნიკონის განხეთქილებას.
(damiane80. ციტატა): "მე ზემოთ ადრე მოვიყვანე კონსტანტინოპოლის პატრიარქის წერილიც, რომელიც ნიკონს წერს, რომ იგი ამართლებს პირჯვრის წერის 3 თითიან წყობას, თუმცა შეცდომად არ მიაჩნია 2 თითით პირჯვრის წერა და მოუწოდებს ამის გამო არ შექმნას განხეთქილება ეკლესიაში".
ამაზე მე ზემოთვე გიპასუხეთ, თუ არ ვცდები.
(damiane80. ციტატა): "დღემდე ეს არის მართლმადიდებლური ეკლესიის პოზიცია, რაც თავიდ დროზე კონსტანტინოპოლის პატრიარქმა მიწერა ნიკონს. ფორმის დაცვა მნიშვნელოვანია იმდენად, რომ ამით არ ირღვეოდეს შინაარსი და არ იყოს მწვალებლობა. მაგალითად როგორც იცი ნესტორიანელებიც 2 თითით იწერდნენ პირჯვარს, მაგრამ სხვა შინაარსით. ამიტომ მთავარი შინაარსია და ფორმა მხოლოდ მისი გამოხატვის საშუალება. შინაარსობრივად კი 3 თითით პირჯვრის წერა იგივეს აღიარებს, რასაც ორი და ამის გამო სქიზმაში წასვლა (ეკლესიის ერთიანობიდან გამოყოფა)არა მარტო გაუმართლებელია, არამედ დაუსაბუთებელიც".
კეთილი, ბატონო, მაგრამ, ასეთ შემთხვევაშიც დამნაშავე გამოდის ნიკონ პატრიარქი და სქიზმა მას უნდა დაბრალდეს და არა ძველმორწმუნეებს, რადგან კონსტანტინოპოლის პატრიარქის რჩევა არაფრად ჩააგდო (მეტიც, მოიტყუა, თითქოსდა ის ამართლებდა მის პოზიციას, არადა ეს წერილი მან საკმაოდ მოგვიანებით მიიღო). და კიდევ, თუ ასეა, რაღა საჭირო იყო თითების შეცვლა?
თქვენ ისე წერთ, თითქოსდა ნიკონმა კი არ წამოიწყო თითების წყობაზე და მის მნიშნელობაზე ლაპარაკი, არამედ ძველმორწმუნეებმა... მთელი თქვენი მსჯელობა ამხელს ნიკონს და მის მხარდამჭერებს, რომლებმაც სამი თითით პირჯვრისწერის გულისთვის, დაგმეს ძველი, მართლმადიდებლური გადმოცემა, და ამ გადმოცემის დამცველებს გამოუცხადეს არნახული დევნა-შევიწროვება (ფიზიკური განადგურების ჩათვლით).
(damiane80. ციტატა): "1667 წლის კრებას არ მიუღია არცერთი გადაწყვეტილება ვინმეს დასჯის (სიკვდილით, ან წამებით და ა.შ) შესახებ. კრებამ იმსჯელა ძირიტადად 2 თითით პირჯვრის წერის წესზე და ცათვალა, რომ გამართლებულია 3 თითით პირჯვრის წერის წესი".
სამწუხაროდ, თქვენ არ გქონიათ სწორი ინფორმაცია იმის შესახებ თუ რა დადგენილებები მიიღო 1667 წლის კრებამ. გარდა ამისა, მნიშვნელოვანია ისიც, რომ ოფიციალური საეკლესიო პოლიტიკისადმი დაუმორჩილებელი ძველმორწმუნეების დასჯის მოთხოვნები მოგვიანებითაც (პატრ. იოაკიმეს დროს) გაისმა მთავრობის მიმართ. და მთავრობაც გულმოდგინედ ხოცავდა ამ სრულიად უდანაშაულო ხალხს. ამის დასამტკიცებლად შევეცდები დავდო მასალები.
(damiane80. ციტატა): "ამის შემდეგ ეკლესიამ მოუწოდა ე.წ "რასკოლნიკებს" მიეღოთ ეს წესი და არ დაერღვიათ ერთობა, მაგრამ ეს უკანასკნელები არ დაემორჩილენ ახალი წესი მიღებას და არჩიეს ეკლესიიდან განდგომა და ძველ წესებზე დარცენა. ასეთი მცდელობა შერიგებისა იყო რამდენჯერმე, თუმცა უშედეგოდ. საბოლოოდ, კრებამ მიიღო გადაწყვეტილება ე. წ. "რასკოლნიკების" ეკლესიიდან განკვეთის შესახებ, როგორც დაუმორჩილებლების".
არც ეს გახლავთ სწორი შენიშნვა. ძველმოწესეებისგან ითხოვდნენ იმ პოზიციების მიღებას, რაც 1667 წლის კრებამ დაადგინა, ამ კრების მიხედვით კი ორი თითით პირჯვრისწერა და სხვა საეკლესიო გადმოცემები, გამოცხადებული იყო მწვალებლობად. ამის მიღება კი ყოვლად შეუძლებელი იყო.
თქვენ რომ მოგთხოვონ ახლა სამი თითით უარყოფა იმიტომ, რომ ის მწვალებლობაა, მიიღებდით? ხომ გჯერათ რომ ის სრულიად მართლმადიდებლურია? და თუ მწვალებლობად არ აღიარებდით იმას, რაც მართლმადიდებლურია, რაში უნდა გამოხატულიყო თქვენი ბრალეულობა? თუ ორი თითით პირჯვისწერა მწვალებლობა კი არა მართლმადიდებლობაა, რაც იმთავითვე იცოდნენ ძველმოწესეებმა და მოგვიანებით გაარკვიეს თვით ახალმოწესეებმაც, აღმოჩნდა, რომ ისტორიულად, კანონიკურად, და ეკლესიურადაც, ძველმოწესეებს არც განხეთქილება მოუწყვიათ და არც რაიმე საეკლესიო დანაშაულში ჩავარდნილან. მათი ერთადერთი "დანაშაული" მხოლოდ იმაშია, რომ იცავდნენ მათი წმიდა და მართლმადიდებელი წინაპრების, სრულიად მართლმადიდებლურ გადმოცემას, რომელიც მწვალებლობად გამოუცხადეს.
(damiane80. ციტატა): "საბოლოოდ, კრებამ მიიღო გადაწყვეტილება ე.წ "რასკოლნიკების" ეკლესიიდან განკვეთის შესახებ, როგორც დაუმორჩილებლების".
ჯერ ერთი: ყაჩაღთა კრებას, რომელსაც თავმჯდომარეობდა ერეტიკოსი, მართლმადიდებლობიდან განკვეთილი სულიერი ყაჩაღი, პაისი ლიგარიდი, მხარს უჭერდნენ უნიატები და სხვა გალათინებული ერეტიკოსები, არ არის უფლებამოსილი ეკლესიიდან განკვეთოს მართლმადიდებელი ქრისტეანი. და მეორე: მართლმადიდებელი ქრისტეანი არ უნდა ემორჩილებოდეს მართლმადიდებლობის მგმობელებს და მწვალებლებს. თუნდაც, მათ, სხვადასხვა მერკანტილური ინტერესების გამო, აღმოსავლეთის იერარქებმაც დაუჭირონ მხარი.
იოანე ოქროპირს ებრძოდა აღმოსავლეთის სამი პატრიარქი, ტრიუმვირატი, მაგრამ ისინი როდი იყვნენ მართალნი ოქროპირთან. ოქროპირის მომხრეებსაც "იოანიტებს" და "რასკოლნიკებს" ეძახდნენჯ. წმ. კირილე ალექსანდრიელი წმ. იოანე ოქროპირზე ამბობდა, რომ იუდას გვერდით დაიკავებსო ის ადგილს ტარტაროზში. ყველა იოანეს მოწინააღმდეგე გახდა, ეპიფანე კვიპრელიც კი... მაგრამ ვინ გაიმარჯვა? ვის მოუხადეს ბოლოს ბოდიში? იყო კი იოანე "სქიზმატიკოსი", მხოლდო იმიტომ, რომ მთელმა აღმოსავლეთმა არ ცნო მისი სიმართლე და ოფიციოზს დაუჭირა მხარი?
3