წყალპკურებითი და წალგადასხმითი "ნათლობების" მხილება
ვ. სმირნოვი
აღმოსავლეთის მართლმადიდებლური ეკლესიის სწავლება
ნათლობის, მეორედ ნათლობის, გადანათვლისა და დასხმითი წესის შესახებ
მრავალი ადამიანისთვის ეს ინფორმაცია შეიძლება მოულოდნელი აღმოჩნდეს, რადგან ის, რასაც დღეს გვასწავლიან თანამედროვე "ღვთისმეტყველები" ნათლობის საიდუმლოსთან დაკავშირებით, მრავალ პუნქტში არ ემთხვევა იმას, რასაც გვასწავლიან ამავე საგანზე წმიდა მამები.
2000 წელს პატრიარქი ალექსი II, თავის მიმართვაში რუსეთის მართლმადიდებელი ეკლესიის კლერიკოსთადმი, დასხმითი ნათლობის დაუშვებლობის შესახებ წერდა და ყველას მოუწოდებდა დაბრუნებოდნენ ჭეშმარიტად მართლმადიდებლურ ფორმას ნათლობისა, რომელიც უნდა აღსრულდეს სამგზისი შთაფლვით (ხაზგასმა ყველგან ჩვენია - მთარგმნ.).
რამ აიძულა პატრიარქი წამოეჭრა ეს ძველთაგანვე საჭირბოროტო საკითხი და რატომ არის დაუშვებელი მცირედი წყლის დასხმა ნათლისღების საიდუმლოში?! მოდი, მივმართოთ ეკლესიის ისტორიას და გავეცნოთ მის კანონებსა და განწესებებს იმისთვის, რათა გავერკვეთ ამ საკითხში.
მაშ ასე, რას გვეუბნებიან წმიდა მამები ნათლისღების დასხმითი წესის შესახებ და მართლაცდა ასე უწყინარია იგი, როგორც ეს ერთის შეხედვით ჩანს?
"იესუ ქრისტეს სიკვდილი, -
ხატი უფლის სიკვდილისა უპირატესად ნათლისღების საიდუმლოში არის გაცხადებული, რომელიც სამგზისი შთაფვლით აღსრულდება. უპირატესად ამ საიდუმლოშიო ვამბობთ იმიტომ, რომ ყველა დანარჩენი გარე კაცისა წარმოაჩენს მათს შინაარსში ჩადებულ ხატს უფლის სიკვდილისა მაშინ, როდესაც ნათლისღებაში ადამიანი თავის თავზე გამოხატავს მას (ანუ სამდღიან სიკვდილს უფლისა -
ყოვლად შეუძლებელია ეს დოგმატი გამოიხატოს დასხმით ნათლობაში. მასში შეიძლება სამი ღვთაებრივი იპოსტასის აღიარება, მაგრამ ქრისტეს დაფლვა და აღდგომა დასხმით ნათლობაში წარმოუდგენელია. ალბათ მოიძებნებიან ადამიანები, რომლებიც იტყვიან, რომ ეს ყოველივე საწესჩვეულებო წვრილმანია და არ ღირს ამაზე ყურადღების გამახვილება, მთავარია, მოსანათლავმა გაასწოროს თავისი ცხოვრება ქრისტეს მცნებების მიხედვით, სხვა დანარჩენი კი უმნიშვნელოა და არაარსებითი.
ეს აზრი, ერთის შეხედვით, შეიძლება იმდენად ბრწყინვალედ და სწორად მოგვეჩვენოს, რომ შესაძლოა უცებ ბნელი ლაქები ვერც კი აღმოვაჩინოთ. მაგრამ იმისთვის, რათა გავიგოთ შთაფლვის მნიშვნელობა ნათლობის საიდუმლოში, ქრისტეს ეკლესიის მოძღვარს, კირილე იერუსალიმელს მივმართოთ. თავის ქადაგებაში ნათელღებადთადმი ის წერს:
"მაცხოვარმა ნათლისღება განწმინდა, მოინათლა რა თავად. თუ ძე ღვთისა მოინათლა, რომელი კეთილმსახური მოიძაგებს ნათლისღებას? ხოლო მოინათლა არა იმიტომ, რომ ცოდვათა მიტევება მიეღო (რადგან უცოდველი იყო), არამედ უცოდველად მყოფმა ნათელიღო, რომ საღმრთო მადლი და ღირსება ებოძებინა ნათელღებადთათვის. რადგან, ისევე როგორც ბავშვები ნაზავნი არიან სისხლისა და ხორცისა, თავადაც მსგავსადვე ეზიარა იმავეს, რათა მისი ხორცში მოსვლის თანაზიარნი მისი საღმრთო მადლის ზიარნიც გავმხდარიყავით (ჰომ. 3.11).
ცოდვებით დამძიმებული მიდიხარ წყალთან, მაგრამ მადლის მოხმობა, რომელიც სულს აღბეჭდავს, ამიერიდან აღარ უტევებს საშინელ ვეშაპს, რომ გშთანთქას. ჩადიხარ ცოდვებით მომკვდარი და ამოდიხარ სიმართლით ცოცხალქმნილი, რადგან თუ თანანერგი გახდი მაცხოვრის სიკვდილის მსგავსებისა, აღდგომის ღირსიც გახდები (რომ. 6.5). ისევე როგორც იესუ, სოფლის ცოდვათა ამღებელი, მოკვდა, რომ სიკვდილი მოეკლა და შენ აღედგინე სიმართლეში, ასევე შენც ჩადიხარ რა წყალში და ერთგვარად დაიფლობი მასში, როგორც იგი კლდეში, კვლავ აღდგები, რომ "ცხოვრების სიახლეში ხვიდოდე" (რომ. 6.4) მას შემდეგ, რაც მადლის ღირსი გახდები, მაშინ შენ მოწინააღმდეგე ძალებთან ბრძოლის ხელმწიფება მოგეცემა (ჰომ. 3.12).
იესუ ქრისტე ძე ღვთისა იყო, მაგრამ ნათლისღებამდე არ ქადაგებდა. თუკი თავად მეუფემ დაიცვა დროის წესი, ნუთუ მონებს უწესოდ გაკადნიერება გვმართებს? საბანელს მიეახლე არა როგორც უბრალო წყალს, არამედ როგორც წყალთან ერთად სულიწმინდის მადლის მომცემელს. რადგან როგორც ბომონებს შეწირული უბრალოა თავისი ბუნებით, მაგრამ შებილწული ხდება კერპთა მოხმობით, ასევე, პირუკუ, ლიტონი წყალი სულიწმინდის, ქრისტესა და მამის მოხმობის მიმღები, უწმინდეს ძალას იძენს (ჰომ. 3.3).
რადგან ორმაგია ადამიანი, სულისა და სხეულისგან შედგენილი, ორმაგია განწმენდაც, უსხეულოსთვის უსხეულო, სხეულებრივისთვის კი სხეულებრივი. წყალი განწმენდს სხეულს, ხოლო სულიწმინდა აღბეჭდავს სულს, რომ სულიწმინდით სხურებული გულითა და წმინდა წყლით განბანილი სხეულით მივეახლოთ ღმერთს. მაშ, როდესაც წყალში ჩახვალ, ნუ გეგონება, რომ უბრალო წყალია, არამედ სულიწმინდის მოქმედებით მიიღე გამოხსნა. რადგან ორივეს გარეშე შეუძლებელია შენი სრულყოფა. არა მე ვამბობ ამას, არამედ უფალი იესო ქრისტე, რომელსაც ხელმწიფება აქვს საქმისა, რადგან ამბობს: "თუკი ვინმე არ იშვება ზეციდან", და დაუმატა: "წყლისა და სულისგან, არ შეეძლება შესვლა ღვთის სასუფეველში" (ინ. 3.3-
არც მას აქვს სისრულე მადლისა, ვინც წყლით ნათელიღო, მაგრამ სულიწმინდის ღირსი არ გამხდარა და ვერც ვინმე ისეთი შევა ზეციურ სასუფეველში, ვინც ქველ საქმეებს აღასრულებს, მაგრამ არ მიუღია წყლისმიერი ბეჭედი. ფიცხელი სიტყვაა, მაგრამ არა ჩემი, არამედ ასე განაჩინა იესომ და საღმრთო წერილიდან ღებულობს სიტყვათა მტკიცებულებას. კორნელიოსი იყო კაცი მართალი, ღირსი ანგელოზთა ხილვისა, მისი ლოცვანი და მოწყალებანი აღმართული იყო ზეცაში ღვთის წინაშე კეთილ სვეტად. მოვიდა პეტრე და სულიწმინდა გადმოვიდა მორწმუნეებზე, ალაპარაკდნენ სხვა ენებზე და წინასწარმეტყველებდნენ. სულიწმინდის მადლის შემდგომ წერილი ამბობს, რომ "უბრძანა მათ პეტრემ იესო ქრისტეს სახელით ნათლისღება" (საქ. 10.48), რათა სულის სარწმუნოების მიერ შობისას სხეულსაც მიეღო მადლი წყლის მიერ.
თუკი ვინმეს სურს იცოდეს თუ რატომ წყლის მიერ და არა სხვა ნივთიერების მიერ მოეცემა მადლი, წმინდა წერილი აიღოს და გაიგებს. დიდი რამ არის წყალი და სამყაროს ოთხ ხილულ სტიქიონთა შორის უმშვენიერესი. ანგელოზთა საცხოვრისია ზეცა, მაგრამ წყლისგან არიან ცანი. ადამიანთა ადგილია მიწა, მაგრამ წყლისგან არის მიწა. ექვს დღეში შექმნილი ყოველი ქმნილების უწინარეს, "ღვთის სული მიმოდიოდა წყლის ზემოთ" (დაბ. 1.2). სამყაროს საწყისი არის წყალი და სახარებათა საწყისი არის იორდანე. გათავისუფლება ისრაელისა ფარაონისგან -
თუ ვინმე არ მიიღებს ნათლისღებას, ვერ ცხონდება, გარდა მხოლოდ მოწამეებისა, რომელნიც წყლის გარეშეც იღებენ ნათლობას. მაცხოვარმა, რომელმაც ჯვრის მიერ სამყარო გამოისყიდა, გვერდის განგმერისას გამოადინა სისხლი და წყალი, რომ ერთნი, მშვიდობიანობის დროს, წყლით მოინათლონ, ხოლო სხვებმა, დევნილობის ჟამს, საკუთარი სისხლით ნათელიღონ. მარტვილობას კი, ნახე, თავად მაცხოვარი უწოდებს ნათლისღებას, რომელიც ამბობს: "ძალგიძს შესვათ სასმისი, რომელსაც მე შევსვამ, და ნათლისღებით, რომლითაც მე მოვინათლები, მოინათლოთ?" (მარკ. 10.33). მარტვილებიც აღიარებენ, რომლებიც სახილველნი გახდნენ სოფლისა, ანგელოზებისა და ადამიანებისა (I კორ. 4.9), ხოლო შენ მცირედის შემდგომ აღიარებ, მაგრამ ჯერ კიდევ არ არის შენთვის დრო ამის მოსმენისა" (ჰომ. 3.10).
აი როგორ საღვთისმეტყველო სიღრმეებს გვიხსნის IV საუკუნის ეკლესიის წმიდა მამა და მოძღვარი ნათლისღების საიდუმლოსთან დაკავშირებით. გასაგებია მიზეზი, რომლის გამოც დღეს ჯეროვნად არ აფასებენ სამგზისი დაფლვის მნიშვნელობას ნათლობის საიდუმლოში. უპირველეს ყოვლისა ეს არის საკუთარი სარწმუნოების ზერელე ცოდნა და ნაადრევი სურვილი განსაჯო და იღვთისმეტყველო საკუთარი ჭკუით, რომელიც ჯერ კიდევ ვნებებს მოუცავს. ეგნატე ბრიანჩანინოვი თავის შრომებში წერდა მთელს დედამიწასა და ეკლესიაში რწმენის შემცირების შესახებ. ის გვაფრთხილებდა, რომ სამღვდელმთავრო საყდრებზე უკვე აღარ იქნებიანო ღირსეული მწყემსები, რომ ჩვენ ამ მიზეზით იძულებულნი გავხდებით ჩვენთვის საჭირბოროტო საკითხები ვეძებოთ აღმოსავლეთის მართლმადიდებლური ეკლესიის წმიდა მამათა ნაშრომებში. მივსდიოთ მის დარიგებას და ვნახოთ, კიდევ რას გვასწავლიან წმიდა მამები ნათლისღების საიდუმლოსთან დაკავშირებით.
ბერ ბარნაბას ცნობილ ნაშრომში "Исследовании о греческом православии" გადმოცემულია მისი გასაუბრება ალექსანდრიის პატრიარქ ნიკანორთან და პელუსიელ მიტროპოლიტ ამფილოქესთან ბერძნებსა და ლათინებს შორის არსებულ განსხვავებებზე.
ბარნაბამ პატრიარქს ჰკითხა: "რა განსხვავებაა ჩვენსა და დასავლეთელებს, ანუ რომაელებს შორის?"
პატრიარქმა მიუგო: "განსხვავება დიდია: ისინი -
შემდეგ ბერი ბარნაბა კვლავ ეკითხება პატრიარქს: "და, განა თქვენ არ ასხამთ წყალს თავზე (ნათლისღების საიდუმლოში)?"
პატრიარქი: "როგორ შეიძლება წყლის დასხმა, ჩვენი უპირველესი არგუმენტი რომაელთა წინააღმდეგ იმაშია, რომ ისინი ნათლისღებაში კი არ შთაფლავენ, არამედ ასხურებენ".
"წყალი, -
თავის ეპისტოლეში სლოვენელი და ხერსონელი არქიეპისკოპოსი წერს: "მართლმადიდებელი ეკლესია ყველგან წყალში სამგზის შთაფლვით და აღმოყვანით ნათლავს. ასე ნათლავენ ბერძნული, გრიგორიანული, არაბული, ბულგარული, სერბული, დალმატიური ეკლესიები; ასე ნათლავს რუსეთის ეკლესია მთელს დიდ რუსეთში. ყოველ ამ ეკლესიათაგანს გააჩნია ჭურჭელი, რომელშიც სამგზის შთაფლავენ განშიშვლებულ ყრმებს წმიდა სამების იპოსტასთა მოწოდებით, როგორც ეს არის მითითებული წმ. მოციქულთა 49-
წმ. ვლადიმირმა სარწმუნოება და ყოველი საეკლესიო წეს-
ამრიგად, ძვირფასო ძმებო და დებო, ნათლობის წესის შეცვლა მოხდა ჯერ კათოლიკეეებში, შემდეგ კი მცირე რუსეთში, იმის შემდეგ, რაც უნიატებმა დაიპყრეს კიევის მიტროპოლია. ჩვენთან კი (ანუ დიდ რუსეთში) ეს ლათინური სიახლე შემოვიდა პატრიარქ ნიკონის რეფორმის შემდეგ.
აი რას წერდა არქიეპისკოპოსი ლუკა (ვოინო-
ნათლისღების საიდუმლოში სამგზისი შთაფლვის, როგორც აუცილებელ ფორმაზე მრავალს წერდნენ ეკლესიის წმიდა მამები: კირილე იერუსალიმელი, ბასილი დიდი, იოანე ოქროპირი, სიმეონ ახალი ღვთისმეტყველი, დიონისე... რუსეთის დასავლეთ და სამხრეთ-
ნათლობის დასავლური, დასხმითი წესი, სამწუხაროდ, ყირიმის ოლქშიც შეიჭრა და უკანასკნელად უნდა განვაცხადო, რომ ღმრთისგან ბოძებულ საკუთარ მოვალეობად მიმაჩნია აღმოვფხვრა დასხმითი ნათლობა ჩემს ეპარქიაში.
ღმრთის შიშის არმქონე მღვდლები, რომლებიც უკვე მიეჩვივნენ დასხმით ნათლობას, იქამდეც კი მიდიან, რომ ამ დასხმას (обливание) ცვლიან მისხურებით (поливанием) და პკურებითაც კი, როდესაც მოსანათლს, რომელიც ტანგაუხდელად დგას ეკლესიაში, თავზე მცირედით აპკურებენ. აი ასე, ამგვარი უკეთური "ნათლობით" მონათლულები, ცხადია, უნდა გადაინათლონ, რადგან მათზე ნათლობის საიდუმლო არ ყოფილა შესრულებული (!!! -
1976 წლის კონსტანტინოპოლის კრება დასხმით მონათლულთა გადანათვლას განაწესებს. 1895 წელს ბერძნულმა ეკლესიამ თავის მიმართვაში დაადასტურა კონსტანტინოპოლის ეკლესიის კრების დადგენილება იმასთან დაკავშირებით, რომ უარყოფს დასხმით წესს ნათლობისა, როგორც ლათინურ სიახლეს, რომელიც უხეშად ეწინააღმდეგება საეკლესიო გადმოცემას, რომელიც გვებოძა უფლისა და მოციქულთაგან.
"კი მაგრამ როგორ?" -
მაინც რატომ არ აღიარებენ საკლესიო კანონები დასხმით ნათლობას და რატომ არის საჭირო დასხმითად მონათლულთა თავიდან გადანათვლა? ზემოთჩამოთვლილ მიზეზთა გარდა, პასუხი ამ კითხვაზე მდგომარეობს თვით ტერმინში "ნათლობა". საქმე იმაშია, რომ ბერძნულ ენაზე სიტყვა "ბაპტიზანტეს" (ნათლობა) ბუკვალურად ნიშნავს "შთაფლვას, ჩაყვინთვას", და არა "დასხმას", შედეგად, ის, ვინც არ შთაფლულა ნათლისღების საიდუმლოში, ამ სიტყვის შინაარსიდან გამომდინარე, ის არც მონათლულა. ამიტომაც, იმ ადამიანებს, ვინც შთაფლვით არ ყოფილან მონათლულნი, პირველად შთაფლავდნენ და არა განმეორებით, ეს კი არ ითვლება მეორე ნათლობად, არამედ სწორედ ეს არის პირველი და ჭეშმარიტი ნათლისღება.
იმ ადამიანთა გადასანათლავად, ვინც არ მონათლულა მართლმადიდებლური ეკლესიის წესების შესაბამისად, არსებობს ყველაზე სერიოზული საფუძვლები, რომლებსაც ვპოულობთ მსოფლიო კრებათა დადგენილებებში. მაგალითად, II მსოფლიო კრების 7-
ზემოთმოტანილი მაგალითები თუ ვინმეს არასაკმარისად მოეჩვენება, შეგვიძლია მოვიტანოთ ასეთი შედარებაც. ერთი წუთით წარმოვიდგინოთ, რომ ვიღაც რეფორმატორ-
რადგან ადამიანი შედგება ხორცისა და სულისგან, საეკლესიო საიდუმლოებებსაც ორი მხარე გააჩნიათ, -
ყოველი საეკლესიო საიდუმლო შემოსილია მისთვის დამახასიათებელი და ღვთისგან ბოძებული ფორმით და საიდუმლო აღსრულებულად ვერ ჩაითვლება თუ დარღვევა შეეხება მის ყველაზე არსებით ნაწილს. როგორც გინდა გვარწმუნონ, რომ ეს ყოველივე საწესჩვეულებო წვრილმანია, ვუპასუხებთ, რომ სინამდვილეში არის პირიქით, ეს არის ძალზედ მნიშვნელოვანი და გადამწყვეტი მომენტი! ასე რომ არ იყოს, და მართლაც უმნიშვნელო წვრილმანს რომ წარმოადგენდეს საიდუმლოს ფორმებთან დაკავშირებული საკითხები, მაშინ მეორე და მეექვსე მსოფლიო კრების მამები სამგზისი შთაფლვის გარეშე მონათლულთა გადანათვლის განჩინებას არც მიიღებდნენ.
მართლმადიდებლურ ეკელსიაში არსებობს ამა თუ იმ საღმრთო ჭეშმარიტების გამოხატვის ვერბალური და არავერბალური საშუალებები. არავერბალური, თავისი მნიშვნელობით, ვერბალურის ტოლია, ანუ აზრი ზუსტად ისევე გამოისახება სიმბოლოთი ან ჟესტით, როგორც სიტყვით. ამა თუ იმ არავერბალური ფორმის დამახინჯებით ჩვენ ვამახინჯებ იმ აზრსაც, რომელიც მასთან მჭიდროდ არის დაკავშირებული. კათოლიკეებთან ამგვარი ცვლილებები პრაქტიკულად ყველაფერს შეეხო. თითქოსდა რა შეიძლება იყოს ამაზე ადვილი, აიღე სახარება და წაიკითხე როგორ აზიარა უფალმა თავისი მოწაფეები, მაგრამ ლათინებმა აქაც შემოიტანეს ცვლილება და საზიარებელთ მხოლოდ პურით აზიარებენ და არა ღვინით. ანუ მათთან მორწმუნეთა ზიარება უფლის ხორცითა და სისხლით არ ხდება. არავის მოუვა აზრად ამტკიცოს, რომ ზიარება ეს არის მხოლოდ უფლის ხორცის და არა სისხლის მიღება; რომ ეს არის ოდენ საწესჩვეულებო წვრილმანი, მაგრამ როგორც კი საქმე შეეხება ნათლობას, შთაფლვას და სხურებას, ეს უკანასკნელი იმწამსვე წვრილმანად იქცევა ზოგიერთის თვალში, არადა სხურებაც ხომ ლათინური ეკლესიის წიაღში წარმოიშვა, როგორც სხვა მრავალი დარღვევა და ერესი.
მოცემულ საკითხში თუ ორმაგ სტანდარტებს მივსდევთ, მაშინ სრულიად ცხადია, რომ რაღაც ჯეროვნად არ გვესმის. მაგრამ წმიდა მამებს, ჩვენგან განსხვავებით, ეს საკითხი საკმაოდ მკაფიოდ და კარგად ესმოდათ, ამიტომაც ჩამოაყალიბეს მათ უმკაცრესი კანონები, რომლებიც კრძალავენ იმგვარ ნათლობას, რაც უფლის მიერ არ არის ბოძებული.
მიუხედავად ამისა, ვიღაც კვლავ გვეტყვის: "ნუთუ ჩვენმა ეკლესიამ ეს არ იცის, ეს ხომ შეუძლებელია?!".
რა შეიძლება აქ ითქვას? სამწუხაროდ, შეცდომებისგან არა მარტო ცალკეული პიროვნებები, არამედ მთელი საეკლესიო საზოგადოებები და თვით ადგილობრივი ეკლესიებიც კი არ არიან დაზღვეულნი. რომის ეკლესიაც ოდესღაც მართლმადიდებლური იყო, მაგრამ დაადგა განმაახლებლობის გზას და შეცვალა არა მარტო უძველესი საეკლესიო გადმოცემები, არამედ სარწმუნოების სიმბოლოც.
ბიზანტია, პირველი რომის დაცემის შემდეგ, მეორე რომი გახდა, მაგრამ 1453 წელს დაეცა მეორე რომიც, როდესაც ბერძნებმა ხელი მოაწერეს ფლორენციის უნიას ლათინებთან და მესამე რომის პატივი რუსეთზე გადმოვიდა (რასაც აღიარებდა კონსტანტინოპოლის პატრიარქი იერემია -
პატრ. ნიკონის რეფორმების შემდეგ, ეკლესიის გახრწნის პროცესმა მიიღო გრანდიოზული მასშტაბები. ლათინიზაციას დაექვემდებარა არა მარტო ნათლობის საიდუმლო, არამედ ჯვრისწერისა და სინანულის საიდუმლოებებიც. დასავლურმა სულმა შეაღწია საეკლესიო გალობაში, ხატწერაში, ღვთისმეტყველებასა და კიდევ სხვა მრავალ სფეროში.
იმისთვის, რათა ხალხი არ აღშფოთებულიყო, მას შთააგონეს, რომ წყალსხურებულთა გადანათვლა არის მეორედ ნათლობა და წესთმორწმუნეობა, რომ ყველაფერი გარეგნული არაარსებითია, უმნიშვნელოა, მთავარია იყო კარგი და კეთილი.
ის, რომ კარგი უნდა იყო და კეთილი, ბავშვმაც კი იცის, და რა კავშირი აქვს ამას საღმრთო დადგენილებებთან?! ადამიანი თუ კეთილია და კარგი, ეს ნიშნავს, რომ ის კი არ უნდა არღვევდეს, არამედ განუხრელად და კარგად იცავდეს იმას, რაც უფალმა გვიბოძა.
მაშ, მოდი, ვიყოთ კარგები და კეთილები იმის აღსრულებაში, რაც უფალმა გვამცნო და ნუ გამოვიგონებთ სიახლეებს, რომელიც ისედაც ბევრია.
სამართლიანობისთვის უნდა ითქვას, რომ ეკლესიაში დასხმითი ნათლობა განსაკუთრებულ და გამონაკლის შემთხვევებში დაშვებულა, როდესაც ადამიანი ავადაა ან სიკვდილის პირასაა. ასეთ დროს, ღმრთის მოწყალების იმედით ერისკაცსაც კი შეუძლია ნათლობის აღსრულება, რადგან უფალი ჩვენზე უკეთ ხედავს ადამიანის სულს და ითვალისწინებს ცხოვრებისეულ ვითარებას. სხვა სიტყვებით, რომ ვთქვათ, დაწესებული ნორმებისგან და განწესებებისგან გადახვევა მხოლოდ მაშინაა დაშვებული, როდესაც ამისთვის საპატიო მიზეზი არსებობს. ყოფილა შემთხვევა, როდესაც ადამიანი უდაბნოში ქვიშითაც მოუნათლავთ, მაგრამ რა უნდა ვქნათ, თუ ეს საფრთხე გადაივლის, ხოლო ქვიშით ან დასხმით მონათლული ადამიანი ცოცხალი დარჩება? ასეთ შემთხვევაში ჩვენი მამები ადამიანს ჩვეულებრივი წესით, კანონიკურად, მსოფლიო კრებებზე გამომუშავებული მოთხოვნით, ანუ შთაფლვით ნათლავდნენ.
"სულიერ საძოვარში" (რუს.: "Луг духовный"; ქართ. "ლიმონარი", იგივე "სამოთხე" -
"უდაბნოში, სარწმუნოებისკენ მოქცეულ იქნა ახალგაზრდა ებრაელი, რომელიც შემდეგ მძიმედ დაავადდა. ძმებმა ის ქვიშით მონათლეს, ხოლო როდესაც ეპისკოპოს დიონისესთან მივიდნენ, მან უბრძანა ებრაელი თავიდან, წყალში მოენათლად, რადგან ქვიშით ნათლობა არად ჩათვალა". ნათლობის წესის დარღვევა მანამ შეიძლება შეწყნარებულ იქნას, სანამ არსებობს ის ვითარება, რომელიც ამგვარ დარღვევას გაამართლებდა. მაგრამ, როგორც კი ასეთი ვითარება გაქრება, მასთან ერთად ქრება დასხმითი ნათლობის გამართლებაც. ამიტომაც, ჩვენი მამები, ყოველგვარი ეჭვის გარეშე, თავიდან ნათლავდნენ იმ ადამიანებს, რომლებიც რთულ და გამონაკლის ვითარებებში დასხმით მონათლულან, რადგან შთაფლვით მონათვლის შესაძლებლობა არ ჰქნოდათ.
რატომ არ გადანათლავენ დღეს ოფიციალურ ეკლესიებში იმ ადამიანებს, რომლებიც არ არიან მონათლულნი სამგზის დასხმით, როგორც ამას მეორე და მეექვსე კრების კანონები ითხოვენ? საქმე იმაშია, რომ იმის შემდეგ, რაც რუსმა თავადაზნაურობამ ცოლებისა და ქმრების ამორჩევა უცხო სარწმუნოების ხალხებისგან იწყო, რომლებიც, როგორც წესი არამართლმადიდებლები იყვნენ, ეკლესიაში დადგა საკითხი მათი გადანათვლისა, რადგან ისინი თავიანთ სამშობლოში დასხმით იყვნენ მონათლულნი და, რომელიც მართლმადიდებლობაში არ შეიწყნარება. ამ ვითარებასთან დაკავშირებით გაჩნდა პრობელამ სამოქალაქო და საეკლესიო ხელისუფალთ შორის. როდესაც მეფე მიხეილ თევდორეს ძემ 1643 წ. გადაწყვიტა თავისი ქალიშვილი ირინა დანიელი პრინცის ვოლდემარისთვის მიეთხოვებინა, პატრიარქმა იოსებმა ჯვრისწერა არ შეასრულა იმ უბრალო მიზეზის გამო, რომ პრინცი ვოლდემარი ლუთერანულ ეკლესიაში დასხმითი წესით იყო მონათლული.
პატრიარქმა ვოლდემარს ნათლობა შესთავაზა, მაგრამ ის ჯიუტად იდგა თავის ცთომილებაზე და ყოველმხრივ ცდილობდა დასხმითი ნათლობის გამართლებას. შედეგად ჯვრისწერა არ შედგა, ხოლო პრინც ვოლდემარს სახლში ხელცარიელს მოუწია გამგზავრებამ.
პატრიარქი იობიც თავის დროზე ითხოვდა, რათა ცრუდიმიტრის მეუღლე მარინა მნიშეკი მართლმადიდებლობას ჭეშმარიტი ნათლობით შემოერთებოდა. იგივეს ითხოვდნენ პატრიარქი ერმოგენე და რუსეთის მართლმადიდებლური ეკლესიის სხვა იერარქები, რომლებიც პოლონეთის მეფის ძეს ვლადისლავისგან ითხოვდნენ ნათლობის ჭეშმარიტი წესის აღიარებას და სრულ ნათლობას. 1620 წელს მოსკოვში ჩატარდა წმიდა კრება, რომელსაც პატრიარქი ფილარები თავმჯდომარეობდა. კრებაზე განიხილებოდა სარისა და პოდონსკის მიტროპოლიტის, იობის საქმე, რომელმაც განკარგულება გასცა ორი პოლონელი გადანათვლის გარეშე მიეღოთ და მხოლოდ მირონცხებით შეეწყნარებინათ (როგორც ეს დღეს ხდება ოფიციალურ ეკლესიებში). კრებაზე იონამ თავისი საქციელი შეინანა. ხოლო კრებამ დაადგინა: ლათინები, როგორც მწვალებლები და დასხმითი წესით მონათლულები, თავიდან მოენათლათ.
ეს ისტორიული მაგალითები ნათლად გვაჩვენებენ, რომ ნიკონიანურ განხეთქილებამდე ჩვენი ეკლესია სარწმუნეობის საკითხებში თვით მეფესაც კი არ უთმობდა და არანაირ კომპრომისზე არ მიდიოდა. ის მკაცრად მისდევდა აღმოსავლეთის მართლმადიდებლური ეკლესიის წესებსა და დადგენილებებს. მაგრამ, როგორც მოსალოდნელი იყო, დროთა განმავლობაში, ხელისუფლებამ ასეთი მდგომარეობა არ შეიწყნარა და დასავლური იდეებით გატაცებულმა ნათლობისადმი დამოკიდებულება შეიცვალა. მართლმადიდებლური ტრადიცია მათ ინტერესებს ეწინააღმდეგებოდა. საკუთარი მოთხოვნილებებისა და ინტერესების გზაზე პირდაპირ დაბრკოლებას ქმნიდნენ საეკლესიო კანონები და განწესებები, რომლებიც ისე უნდა შეეცვალათ, რომ ცოდვა აღარ მიჩნეულიყო ცოდვად. ასეც მოხდა.
რადგან ერისკაცებს საეკლესიო საიდუმლოთა შესრულების უფლება არ გააჩნიათ, რუსეთის ეკლესიამ XVII საუკუნეში, ხელისუფლების ზეწოლით, აღიარა კათოლიკური სამღვდელოება. კათოლიკეები, ნიკონ პატრიარქის რეფორმამდე (XVII ს.) პირველჩინოსან მწვალებლებად მიიჩნეოდნენ, რაც იმას ნიშნავს, რომ მათი სამღვდელობა არ მიიღებოდა, ანუ მათ არ შეეძლოთ საიდუმლოებათა აღსრულება, მათ შორის ნათლისღებისაც. იმისათვის, რათა ლათინური დასხმითი ნათლობა დაეკანონებინათ, ჯერ აღიარებულ იქნა კათოლიკური იერარქია აქედან გამომდინარე შედეგებითურთ. შედეგად შესაძლებელი გახდა უცხოელ კათოლიკეებსა და პროტესტანტებზე, რომლებიც დასხმითი წესით იყვნენ მონათლულნი, დაქორწინება და გათხოვება; თანაც უცხოელთა გადანათვლის მოთხოვნა დღის წესრიგში უკვე აღარ იდგა.
საბოლოოდ ეს სიახლე განმტკიცდა პეტრე I-
აი ასეთია ის ჭეშმარიტი მიზეზები, რომელთა გამოც ოფიციალურმა ეკლესიამ გადაუხვია ზოგიერთ განწესებას და შეცვალა ისინი იმგვარი კანონებით, რომლებიც იმის უფლებას იძლეოდნენ, რაც ადრე დაუშვებლად მიაჩნდა ეკლესიას.
საეკლესიო განხეთქილების შემდეგ (იგულისხმება XVII ს.-
ყველაფერი, რაც წმიდა მამების მიერ კატეგორიულად იკრძალებოდა, ოფიციალურ ეკლესიაში ნებადართული იქნა. დღეს რომელიმე მღვდელს რომ ჰკითხო, შეიძლება თუ არა დასხმითი წესით ვინმეს მონათვლა, უმეტეს შემთხვევაში პასუხი დადებითი იქნება და ამაში გასაკვირი არაფერია. ეს არის დასანანი მდგომარეობა, რომელშიც მთელი ჩვენი ქვეყანა და ეკლესია აღმოჩნდა. თუმცა, არავისა აქვს უფლება სწორი გზიდან მიდრიკონ ის ადამიანები, ვინც ეძიებენ ჭეშმარიტებას.
როგორც ცნობილია შეუძლებლია არსებობდეს ორი ჭეშმარიტება, ხოლო ჭეშმარიტებისგან გადახვევა -
ზემოთ ბევრი ვისაუბრეთ ნათლობის საიდუმლოს გარეგნულ მხარეზე, რომლის გარეშეც შეუძლებელია მისი აღსრულება, მაგრამ, როგორც ვთქვით, უეჭველად არსებობს შინაგანი მხარეც. ალბათ არავისთვის საიდუმლო არ უნდა იყოს ის, რომ ნათლობის აუცილებელ პირობად ადამიანის რწმენა და ქრისტეს მცნებებით ცხოვრების სურვილი მიიჩნევა. წმ. კირილე იერუსალიმელი ამბობს: "ნუ მოინათლები ვითარც სიმონ მოგვი, პირმოთნეობით, როდესაც შენი გული არ ეძებს ჭეშმარიტებას... რადგან სულიწმიდა გამოსცდის სულს და თავის საგანძურს ღორებს არ დაუყრის, -
კრებითი კანონები განაწესებენ არა მარტო მათ გადანათვლას, ვინც სამი შთაფლვით არ მონათლულა, არამედ იმათაც, ვინც სწორად, ანუ შთაფლვით მოინათლა, მაგრამ არა რწმენის, არამედ სხვა მიზეზის გამო. პატრიარქ ლუკას დროს კრებითად განაწესეს -
ამის შესახებ წერია მეექვსე მსოფლიო კრების 84-
სერიოზული დაფიქრება გვმართებს იმაზე, რას ამბობენ წმიდა მამები ნათლისღების საიდუმლოს შესახებ, რადგან დღეს რამდენი ადამიანი ინათლება არა ქრისტესადმი რწმენის, არამედ იმის გამო, რომ სამსახურში გაუჩნდა პრობლემა, ან ოჯახში რაღაც ვერ ეწყობა, ან ბებიამ უთხრა, რომ უნდა მოინათლოს და მერე ყველაფერი თავისით დალაგდება და ა. შ. არ ემსგავსებიან ასეთი ადამიანები სიმონ მოგვს და არ მიიჩნევენ ისინი ნათლისღების საიდუმლოს, როგორც ერთგვარ ჯადოქრობას, რომელიც გააუმჯობესებს მათ ცხოვრებას?! მართლმადიდებლური ეკლესიის კანონებით ამგვარი ადამიანები თავიდან უნდა მოინათლონ, თუ ჭეშმარიტად და გულწრფელად მოექცევიან ღმრთისკენ. ასეთია ქრისტეს ეკლესიის სწავლება, ასე გადმოგვცემენ წმიდა მამები.
მრავალი ადამიანისთვის ეს ინფორმაცია შეიძლება მოულოდნელი აღმოჩნდეს, რადგან ის, რასაც დღეს გვასწავლიან თანამედროვე "ღვთისმეტყველები" ნათლობის საიდუმლოსთან დაკავშირებით, მრავალ პუნქტში არ ემთხვევა იმას, რასაც გვასწავლიან ამავე საგანზე წმიდა მამები. ამ მიზეზით დღეს, მორწმუნე ადამიანები, როგორც ცეცხლს ისე გაურბიან "მეორედ ნათლობას" (თუმცა, როგორც ითქვა ეს მეორედ ნათლობა კი არა თავიდან ნათლობაა -
თქვენ თუ ვინმეს ეტყვით, რომ საეკლესიო კანონების მიხედვით დასხმითად მონათლული თავიდან უნდა მოინათლოს სამი შთაფლვით, თანაც უნდა სწამედს ქრისტესი და იცავდეს მის მცნებებს და არა უბრალოდ ქუჩიდან შესული უნდა ინათლებოდეს, როცა არც ლოცვა იცის და არც პირჯვრისწერა, თქვენ შემოგხედავენ როგორც ერეტიკოსს, მეამბოხეს და განხეთქილების მომწყობს.
მაგრამ მხედველობაში უნდა მივიღოთ ის გარემოება, რომ ეს ცვლილებები მოხდა არა ერთბაშად, არამედ თანდათანობით, ამიტომაც, ბევრს როდი აქვს შეგნებული მათი მნიშვნელობა. როდესაც XVII საუკუნის რეფორმატორები მართლმადიდებლურ კანონებსა და გადმოცემებს ცვლიდნენ და მათ სანაცვლოდ ლათინურ ტრადიციებს ამკვიდრებდნენ, ნათლობის დასხმითი წესი დიდი იშვიათობა იყო რუსეთის მიწაზე (დასხმითი წესი ძირითადად გავრცელებული იყო უკრაინასა და ბელორუსიაში, რადგან იქ ძლიერი იყო ლათინთა ზეგავლენა -
თავის დროზე სოკრატე ამბობდა, რომ უბრალო კაცს არ შეუძლია თვალი მიადევნოს სიახლით გამოწვეულ ხანგრძლივ მავნებლობას იმგვარ სფეროში, რომელიც დროში გაწელილია. ის ამბობდა, რომ საჭიროა მოვერიდოთო ახალ მუსიკასაც კი, რადგან ის საშიშიაო სახელმწიფოს ერთიანობისთვის. შესაძლოა რაღაც სიახლე ერთის შეხედვით უბოროტო იყოს, მაგრამ როდესაც სიახლე ინერგება, ის ადამიანის ცნობიერების მიმართულებასაც ცვლის და ამით შემოაქვს მწვალებლობა. შემდეგ ეს სიახლე ნელ-
სოკრატეს სიტყვებში უდიდესი ჭეშმარიტებაა, რომელიც გასაგები ხდება, თუ მოვლენას ერთი ადამიანის ცხოვრების პერიოდით კი არ გავზომავთ, არამედ ისტორიული საზომებით. ადამიანს მართლმადიდებლური კულტურის ნგრევის პროცესის ბევრად დაჩქარებულ ტემპში ნახვა რომ შეეძლოს, ვიდრე ის ხდებოდა, შეძრწუნდება, მაგრამ არავის მოსდის ამგვარი რამ, ვინაიდან ნგრევის პროცესი ყინულოვანი აისბერგების დნობის სიჩქარეს უტოლდება.
თანამედროვე ადამიანი დღეს გარკვეული რწმენის, შეხედულებების, მითებისა და გადმოცემების ტყვეობაშია, რომელზეც ის სერიოზულად არასოდეს დაფიქრებულა. ადამიანები, რომლებსაც ხუთი წუთიც კი არ უფიქრიათ ამა თუ იმ საკითხზე, ყოველთვის შაბლონურად პასუხობენ დასმულ შეკითხვას. შედეგად, ყველა მათგანს გააჩნია საკითხის გაგების ილუზია. ფსევდოგაგება ცნობიერების გარშემო წარმოქმნის ისეთ წინაღობას, რომ ვერანაირ ფაქტებსა თუ ლოგიკას მისი გადალახვა არ შეუძლია. ხოლო ვისაც დამოუკიდებელი აზროვნების უნარი გააჩნია, ის თვითონ მიხვდება, რაზეა ლაპარაკი. ვინც უუნაროა, ის სამუდამოდ დარჩება ჩამოყალიბებული შაბლონების ტყვეობაში. ვისაც არ ესმის რაზეა ლაპარაკი, მისთვის არც მიუციათ ამის შემეცნების უნარი, რადგან ამგვარ ადამიანებს შაბლონებში ცხოვრება ურჩევნიათ ჭეშმარიტების შემეცნებას.
ყალბი სტერეოტიპებისგან რომ გავთავისუფლდეთ, საჭიროა ვისარგებლოთ ქრისტეან მოღვაწეთა რჩევებით, რომლებიც ქრისტეანებს ქრისტეს ეკლესიის ისტორიის შესწავლას ურჩევენ, რათა იცოდნენ როდის როგორი მწვალებლობებით იყო გარემოცული ეკლესია და როგორ იბრძოდნენ მორწმუნე ადამიანები მათ წინააღმდეგ.
ისტორია აჩვენებს, რომ იყო დრო, როდესაც ცრუსწავლებები მორწმუნე ერისა და სამღვდელოების თვალში ეკლესიის სწავლებად ჩანდა, და ამის მაგალითები უხვადაა. მონოფიზიტური სწავლება 250 წლის განმავლობაში აშფოთებდა მორწმუნეთა გულსა და გონებას. იმ დროიდან არაერთი თაობა შეიცვალა, ვიღაც კი დღესაც მონოფიზიტების სწავლებაშია დარწმუნებული.
ზუსტად ასეთი ვითარებაა სხვა მწვალებლობებთან და ცთომილებებთან დაკავშირებითაც. უამრავი მწვალებლობა იშვა კათოლიკურ ეკლესიაში, მაგრამ, სამწუხაროდ, ამ ცთომილებათა ნაწილი ჩვენსკენაც (იგულისხმე ოფიციალური ეკლესიისკენ -
ჩვენ თუ დავიდუმებთ და შემწყნარებლურად შევხედავთ იმას, როგორ ირღვევა საეკლესიო წესები, კანონები და გადმოცემა, პატრიარქ ალექსი II-
იმისთვის, რათა გავთავისუფლდეთ საუკუნეების განმავლობაში ჩამოყალიბებულ ცრუ სწავლებათა და შეხედულებათაგან, საჭიროა დავეჭვდეთ ამ შეხედულებათა სისწორეში და შევადაროთ იგი აღმოსავლეთის მართლმადიდებლური ეკლესიის წმიდა მამათა სწავლებას. ზოგიერთი აზრობრივი მოცემულება გარდაუვალ დოგმად გვეჩვენება, მაგრამ რამდენად შეესაბამებიან ისინი მართლმადიდებლური ეკლესიის სწავლებასა და გადმოცემას, როგორც წესი, არავინ არასოდეს დაფიქრებულა.
არსებობს კიდევ ერთი მეტად გავრცელებული აზრი, რომ რაკიღა მადლი დარჩა ეკლესიაში და ხატებს მირონიც სდით, ჩვენთან ყველაფერი წესრიგშია. კორნელი ასმეთაურმა და მასთან ერთად მყოფმა ადამიანებმაც შეიგრძნეს დიდი მადლი ჯერ კიდევ ნათლობამდე, მაგრამ შემდეგ რას ვხედავთ? მოციქულმა ის კი არ უთხრა, რაკიღა მადლი გადმოსულა თქვენზე, უკვე აღარაფერი გჭირდებათო, არამედ მონათლა ისინი წყლით, როგორც ეს უფალმა ამცნო და რომელმაც უთხრა: "ვინც არ დაიბადება წყლისა და სულისაგან, ვერ შევა ღმრთის სასუფეველში" (იოანე 3:5).
დღეს მრავალი ქრისტეანი, რომელიც დასხმითი წესით არის მონათლული, ძლიერ შეწუხებულია იმის გამო, რომ ისინი მონათლეს არამართლმადიდებლურად. ისინი ამბობენ, რომ სწამთ, ნათლობა მაინც აღსრულებულია, თუმცა ეჭვები მაინც გააჩნიათ, რამეთუ სახეზე იყო ნათლობის საიდუმლოს აშკარა დარღვევა. დღეს ვინმეს თუ ჰკითხავთ მართლმადიდებელთაგან, შეიძლება თუ არა ნათლობის საიდუმლო ჩაითვალოს აღსრულებულად თუ ის არა შთაფლვით, არამედ დასხმითად აღსრულდება, პასუხი დაახლოებით ასეთი იქნება: "რა თქმა უნდა, განა შეიძლება საიდუმლოს აღსრულებაში ეჭვის შეტანა? გწამდეთ, და თქვენი რწმენისაებრ მოგეცეთ თქვენ". ეს სიტყვები, ისევე როგორც სხვა მრავალი აზრობრივი მოცემულობა, რომლებიც ქვეტექსტიდან მოგლეჯით მოჰყავთ, საკმაოდ დამაჯერებლად ჟღერს, ოღონდ პრობლემა აი რაშია: ეს სიტყვები მართლმადიდებლური ეკლესიის სწავლებას, წმიდა მამათა შეხედულებებს არ ემთხვევა. ნუთუ ისინი, სასწაულთმოქმედებებითა და საკვირველი კურნებებით განთქმულნი, ჩვენზე უარესად ერკვეოდნენ ამ საკითხში?! აქ გვმართებს დაფიქრება ძმანო და დანო. ყველაზე უმთავრესია გავიგოთ მიზეზები, რომელთა გამოც მოხდა ეს არსებითი ცვალებადობა ნათლობის საიდუმლოში, და მაშინ გასაგები გახდება, საიდან ეზრდება მას რქები.
ვის შეუძლია დღეს ზუსტად გვითხრას, აღსრულდება თუ არა საიდუმლო ნათლობის დასხმით წესში, მითუმეტეს, ის სრულდება ისეთ ადამიანებზეც, რომელთაც ღმერთისაც კი არ სწამთ? წმიდა მამები ცალსახად ამბობენ -
ძველი მამები ამბობდნენ, როდესაც დაიწყებენ საღმრთო წეს-
სწორედ ამიტომ, მსოფლიო საეკლესიო კრებებზე მიღებული ქნა დადგენილება, გადანათლულიყო ყველა ის "ნათელღებული", ვინც სამგზის შთაფლვით არ მონათლულა, არამედ სხვაგვარად და ისინიც, ვინც არა რწმენის, არამედ სხვა მიზეზების გამო მოინათლა.
დღეს მართლმადიდებლური ეკლესიის ეს სწავლება მივიწყებულია, სამაგიეროდ გაჩნდა ახალი სწავლება, რომ თითქოსდა ეკლესიის კანონებისა და გადმოცემების შეცვლა შესაძლებელია, -
ასეთია ეკლესიის ჭეშმარიტი სწავლება საეკლესიო გადმოცემების დაცვასთან დაკავშირებით, ხოლო ის, რომ თითქოსდა მხოლოდ დოგმატები უნდა დავიცვათ, სხვა დანარჩენი კი შევცვალოთ, არსად არავის დაუწერია, და ვერ მივაღწევთ ცხოვრებისეულ სრულყოფას და ვერც ცათა სასუფეველს, თუ ჩვენი ცხონების საქმიდან უარვყოფთ თუნდაც ერთს, თუნდაც მცირე მცნებას, როგორც ითქვა: "ამრიგად, ვინც დაარღვევს თუნდაც ერთს ამ უმცირეს მცნებათაგანს და ასე ასწავლის კაცთაც, უმცირესად იწოდება ცათა სასუფეველში; ხოლო ვინც აღასრულებს და ასწავლის, უდიდესად იწოდება ცათა სასუფეველში" (მათე 5:19).
რა თქმა უნდა, ყველაფრის ისე შესრულება, როგორც საჭიროა, არასოდეს გამოგვივა, მაგრამ საკუთარ უძლურებას შეთანაწყო ეკლესიის სწავლება, ღმრთისსაწინააღმდეგო მკრეხელობაა, და ამაზე უფრო მეტია იქადაგო და სხვასაც ასწავლო ეს უკეთურება.
სწავლება იმის შესახებ, რომ ყვლაფერის შეცვლა შეიძლება დოგმატების გარდა, გაჩნდა მაშინ, როდესაც ეკლესიამ (უფრო სწორედ მისმა იმ ნაწილმა, რომელმაც რეფორმები მიიღო -
თავიდან ეს სწავლება პროტესტანტებში, XVI საუკუნეში გაჩნდა. 1550 წლის 18 ივლისს დაწერილ თავის წერილში ჟან კალვინი, ერთ-
დროთა განმავლობაში პროტესტანტები იქამდე მივიდნენ, რომ თვითონ, საკუთარი ჭკუით, ვისაც როგორ შეეძლო ისე დაიწყეს წმიდა წერილის განმარტება, ღვთისმსახურება კი მათთან გიტარებისა და დასარტყამი ინსტრუმენტების თანხლებით სრულდება. სადღეისოდ თავიანთ სულიერ ძიებებში პროტესტანტები იმდენად შორს წავიდნენ, რომ ეკუმენისტურ შეკრებებზე ბუდისტური ზარებისა და წარმართული ტამტამების ხმაზე ტრანსში ვარდებიან. როგორც იტყვიან, "დაიწყეს პარაკლისით და დაამთავრეს პანაშვიდითო"... არადა ყველაფერი მცირედიდან დაიწყო, იმ აზრიდან, რომ თითქოსდა გადმოცემის შეცვლა შეიძლება, მთავარია -
ჩვენ გვჭირდება რაც შეიძლება ღრმად ჩავიხედოთ საკუთარ თავში: თვითონაც პროტესტანტებად ხომ არ ვიქეცით, და მართლმადიდებლები მხოლოდ გარეგნულად ხომ არ ვართ? ხომ არ ვატყუებთ საკუთარ თავს, როდესაც ვამართლებთ ლათინურ სიახლეებს, რომლებიც ჩვენთან პატრიარქ ნიკონის XVII საუკუნის რეფორმებთან ერთად შემოვიდა?
დახმითი ნათლობისადმი ჩამოყალიბებული დამოკიდებულების გადაფასებისკენ მოგვიწოდებს სწორედ პატრიარქი ალექსი II. თავის მიმართვაში ის წერს: "ფორმალიზმი ნათლობის საიდუმლოსთან მიმართებაშიც ნარჩუნდება. მრავალ ტაძარში მატერიალურ მოგებას გამოკიდებული მღვდელმსახურნი ინარჩუნებენ "კონვეიერულ მეთოდს", როდესაც პირველი, მთავარი და უკანასკნელი ნაწილი ნათლისღებისა სანთლის ყუთთან წარმოებული გადასახადია. ყოველ სამრევლოში წესად უნდა დაინერგოს, რომ მღვდელმა ერთხელ მაინც დაარიგოს ნათლობამდე მოსანათლი და ასწავლოს მას საფუძვლები სარწმუნოებისა. ხოლო თვით ნათლობა შესრულდეს ჩვენი ეკლესიის ტრადიციისა და საეკლესიო კანონების შესაბამისად, ანუ მხოლოდ სამგზისი და სრული შთაფლვით. დაუშვებელია ნათლობის აღსრულება წყლის მცირე რაოდენობით (!!!).
დიდ შემოსავლებს გამოკიდებულ მღვდლებს უნდა ახსოვდეტ, რომ წინასწარი დარიგება, კატეხიზაცია, თვით ნათლობის საიდუმლოს გადადების ჩათვლით, უფრო მეტ მოგებას მოუტანს მათ მომავალში. ადამიანი, რომელიც ფორმალურად ღებულობს წმიდა ნათლისღებას, ნათლობის შემდეგ ტაძარში აღარც მოვა. ადამიანი, რომელსაც შეგნებული აქვს ნათლობის მნიშვნელობა ტაძრის მუდმივი მრევლი და შეგნებული ქრისტეანი ხდება.
მღვდელმსახურის სამაგიდო წიგნში მოტანილია ნაწყვეტი სერაფიმე საროველის ცხოვრებიდან. ერთხელ ეს ღვაწლმოსილი მამა ლოცულობდა ბოლო ჟამის რუს მღვდელმთავრებსა და მღვდელმსახურებზე, რათა უფალს შეეწყნარებინა ისინი, მაგრამ ღმრთის მრისხანე სიტყვამ მას აუწყა: "არ შევიწყნარებ, რადგან დაიწყებენ კაცობრივ სწავლებათა ქადაგებას, მათი გული შორს იქნება ჩემგან...".
"უფალმა მამცნო, -
სამწუხაროდ, სერაფიმე საროველის სიტყვები ჩვენს თვალწინ სრულდება. ჩვენ ვიმედოვნებთ, რომ მოცემული მასალ დაეხმარება მორწმუნე ადამიანებს წმიდა მამათა სწავლებების შუქზე უკეთ გაერკვენ ნათლობის საიდუმლოს არსში და გაასწორონ ის, რაც არასწორია, რადგან შემდეგ ამის გაკეთება უკვე გვიან იქნება.
ღმერთი შეგეწიოთ ყველას.